واضح است که کودکان باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند تا مشکلات مرتبط با فک و دندان هایشان از همان ابتدا تحت درمان قرار گیرد. در این مواقع اگر دندان های کودک شما دارای مشکل به خصوصی باشد که نیاز به تخصص بیشتر داشته باشد، دندانپزشک، درمان ارتودنسی را به شما پیشنهاد می کند.
با این حال انجمن ارتودنسی آمریکا توصیه می کند که همه کودکان بهتر است از سن ۷ سالگی توسط ارتودنتیست مورد ارزیابی دهان و دندانی قرار گیرند. این امر به یافتن و رفع مشکلات احتمالی دندان های کودکان کمک زیادی خواهد کرد.
با وجود اینکه مشکلات ارتودنسی دندان در هر سنی قابل درمان هستند، اما بهتر است در سنین پایین درمان شوند تا از ادامه دار شدن مشکل و آسیب های بعدی به دندان ها یا بیماری لثه (پریودنتیت) و پروسه های درمانی طولانی و با هزینه ارتودنسی بالا جلوگیری شود؛ لذا ارتودنسی در کودکان فواید بسیاری دارد.
پس از انجام معاینات اولیه ارتودنسی، متخصص ارتودنسی اولین جلسه برای شروع مراحل درمانی را برایتان تعیین می کند. این مورد بستگی زیادی به نوع و شدت ناهنجاری دارد. بیمارانی که درگیر با مشکلات فک هستند، لازم است تا پیش از سن بلوغ معاینه شوند و در هنگام بلوغ، درمان مورد نیازشان را تحت نظر یک متخصص ارتودنسی با تجربه شروع کنند.
بهترین سن برای شروع درمان ارتودنسی، برای پسران عموما از ۹ سالگی و برای دختران، ۸ سالگی می باشد. در صورتی که ناهنجاری فکین از نوع خاصی باشد، ممکن است که لازم باشد تا درمان ارتودنسی را زودتر شروع کنیم. با این حال این مورد هم بعد از انجام معاینات، توسط متخصص ارتودنسی مشخص خواهد شد.
به یاد داشته باشید که اگر در زمان مناسب جهت درمان مشکلات فکی کودکان خود به دندانپزشکی کودکان مراجعه نکنید، پس از به پایان رسیدن رشد استخوان های فک دیگر استفاده از دستگاه های متحرک ارتودنسی چندان کارکرد نداشته و در این زمان بیمار نیاز به جراحی فک پیدا خواهد کرد. در نتیجه مراجعه به موقع و زودهنگام، از اصول بسیار مهم و قابل توجه در اصلاح ناهنجاری های فکین بدون جراحی یا ارتودنسی بدون جراحی فک می باشد.
در صورتی که پس از انجام اولین معاینه، ارتودنتیست متوجه شود که بیمار مشکلات فکی ندارد و تنها نیاز به مرتب سازی دندان های نامنظم دارد، برای دریافت درمان ارتودنسی می تواند در محدوده سنی ۱۰ تا ۱۲ سال مراجعه نماید. در حالت کلی زمانی که بیمار مشکل فکی چندانی ندارد و تنها نیاز به حرکت دادن و مرتب سازی دندان ها دارد، در هر محدوده سنی می تواند برای درمان ارتودنسی را اقدام کند، البته با این شرط که لثه ها و استخوان های فک وی سالم و بدون مشکل باشند.
امروزه مشکلات دندانی کودکان و بزرگسالان را می توان به سادگی و به کمک براکت و سیم اصلاح کرد. برای نمونه کودکان و بزرگاسالان با انجام ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک، قادر خواهند بود مشکلات دندانی خود را طی یک پروسه درمانی برطرف نمایند.
در رابطه با زمان شروع و سن مناسب ارتودنسی سوالات متداولی وجود دارد که در ادامه به چند مورد از آنها می پردازیم.
جواب این سوال قطعا مثبت است. سن شروع درمان ارتودنسی بسیار مهم می باشد. با این حال فاکتور های دیگری از قبیل میزان ناهنجاری، شدت ناهنجاری، نوع ناهنجاری، بهداشت دهان و دندان، نوع بریس های استفاده شده نیز هستند که در طول درمان تاثیرگذار می باشند.
انجام ارتودنسی کودکان در سن پایین موجب می شود تا فضای فک و دهان برای دندان های دائمی بازتر شود و به عبارتی، هر دندان در جای درست خود قرار بگیرد و دندان های نهفته در قسمت فک رشد نکنند.
سن بیمار در برخی ناهنجاری ها فاکتور مهمی به شمار می آید. از جمله این ناهنجاری ها می توان به انواع کراس بایت ها و جلو زدگی فک پایین اشاره کرد. همچنین مشکلات فکی از قبیل جلوزدگی فک، عقب ماندگی فک، اختلالات فکی دندانی و یا در مواردی که کودک عادت به مکیدن انگشت شست دارد و یا دچار مشکلات تنفسی باشد. بهتر است تا با انجام ارتودنسی کودکان در سن پایین، این گونه مشکلات را برطرف نمود.
مرتب کردن دندان با انجام ارتودنسی کمک می کند تا دندان ها در موقعیت مناسب خود داخل فک جای بگیرند که نتیجه آن پخش متعادل و متوازن نیرو در تمام جهات و کاهش فشار روی ریشه دندان ها است. مزیت دیگری که انجام ارتودنسی کودکان در سن پایین دارد، این است که بهداشت و تمیز کردن دندان ها با راحتی بیشتر و به طور کامل انجام خواهد شد.
درمان ارتودنسی در کنار دیگر درمان ها از قبیل ایمپلنت دندان ، بلیچینگ و لمینت، از جمله درمان های رایجی می باشند که علاوه بر رفع مشکلات فک و دندان، در اصلاح طرح لبخند کودکان شما و افزایش اعتماد به نفس آنها تاثیر قابل توجهی دارد و لذا لازم است تا به این مورد توجه کافی شود.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.