قالب گیری ارتودنسی، یکی از مراحل مهم در ارتودنسی دندان است. وقتی برای بار اول به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید، وی ابتدا دندانها را معاینه بصری میکند تا از وضعیت آنها مطلع شود. سپس برای دریافت تصویری کامل از دندان، لثه و استخوان فک، عکس رادیوگرافی دیجیتالی از دندانها میگیرد. این کار برای اطلاع از وضعیت دندانها و رفع نیاز احتمالی آنها به جرمگیری یا پرکردن است.
قبل از شروع ارتودنسی و قالب گیری برای آن، سایر خرابیهای دندانها باید رفع شوند. در ادامه درباره انواع روش های قالب گیری ارتودنسی، مراحل و نحوه انجام آن ها صحبت خواهیم کرد.
یکی از مراحل ابتدایی و پیش نیاز ارتودنسی، قالب گیری از دندانهاست که توسط بهترین متخصص ارتودنسی انجام میشود. بدین صورت که متخصص پس از معاینه کلی وضعیت دهان و دندان بیمار، ضمن ارائه مشاوره برای بهترین روش درمان، از دندانها عکس رادیوگرافی تهیه میکند. در ادامه با توجه به این عکس، برای آغاز درمان ارتودنسی، قالب گیری ارتودنسی را انجام میدهد تا وضعیت دندانها را پیش از شروع درمان تثبیت کند.
در واقع متخصص به منظور ساخت بریسهای ارتودنسی، تعیین شکل و فاصله دندانها، میزان جلو و عقب بودن فک و… قالب گیری ارتودنسی را انجام میدهد.
لازم به ذکر است که انجام این مرحله بسیار سریع و آسان است و هیچ جای نگرانی و ترسی نیست. پروسه قالب گیری ارتودنسی اغلب در یک جلسه و در حدود سه تا پنج دقیقه طول میکشد؛ اما در حالت کلی، با توجه به نوع مواد قالب گیری و معاینات دندانپزشکی مورد نیاز، فرایند قالب گیری از فک و دندان حدود ۱۵ دقیقه زمان خواهد برد.
متخصص ارتودنسی برای قالب گیری از دندان و فک، از دو تری (Tray) یکی برای فک بالا و یکی برای فک پایین استفاده میکند که داخل آنها پر از ماده مخصوص قالب گیری است. از پرکاربردترین موادی که برای قالب گیری ارتودنسی دندانها مورد استفاده قرار میگیرد، نمک اسید آلژینیک یا آلژینات است که از ترکیب کردن آن با آب، خمیر مخصوص قالب گیری تهیه میشود.
بلافاصله پس از این که خمیر فوق آماده شد، آن را داخل تریها میریزند و آنها روی فک بالا و پایین قرار میدهند. در ادامه متخصص از بیمار میخواهد که فک خود را باز و بسته کند تا قالب فک بالا و پایین فیکس شود. سپس قالب را از دندان جدا کرده و به لابراتوار ساخت تجهیزات ارتودنسی ارسال میکنند تا بریس و تجهیزات متناسب با ابعاد فک و دندان بیمار مورد نظر، ساخته شود.
در کلینیک دندانپزشکی سیمادنت، قالب گیری به نوع سنتی با مواد ذکر شده تقریبا منسوخ شده است و از روش های جدیدتری استفاده می شود. به دلیل اینکه مرحله قالب گیری دندانها به روش سنتی می تواند برای بیماران آزاردهنده باشد، متخصص ارتودنسی کلینیک سیمادنت، دکتر داودیان، به منظور ایجاد راحتی بیشتر برای بیماران، برای قالب گیری از اسکنرهای دیجیتالی داخل دهانی استفاده می کنند.
هزینه قالب گیری ارتودنسی اغلب با هزینه درمان کلی ارتودنسی محاسبه خواهد شد و در واقع بخشی از خدمات مربوط به این درمان در نظر گرفته میشود. ضمن اینکه علاوه بر دستمزد پزشک، هزینه مواد لازم برای قالب گیری و ارسال آن برای سازنده تجهیزات ارتودنسی نیز در این هزینهها منظور خواهد شد. به منظور مشاهده هزینه ارتودنسی دندان در کلینیک سیمادنت، از این صفحه بازدید نمایید.
قالب گیری ارتودنسی شامل مراحل زیر است:
قبل از انجام قالب گیری، پزشک باید مطمئن شود که دهان بیمار تمیز و دندانها جرمگیری شده باشند. در سادهترین و راحتترین حالت ارتودنتیست احتمالا از بیمار میخواهد که دهان خود را با آب یا محلول دهانشویه شسته و تمیز کند.
در قالب گیری ارتودنسی به روش سنتی، متخصص ابتدا مواد اولیه خود یا مواد آلژینات را مطابق با دستورالعمل سازنده ترکیب کرده و سپس خمیر بدست آمده را داخل وسیله قالب گیری یا تری قرار میدهد و با دقت در دهان بیمار میگذارد. در ادامه از بیمار درخواست میشود تا به آرامی خمیر داخل تری را گاز بگیرد و بدین ترتیب شکل و موقعیت دندانها و لثه بر روی خمیر بجا میماند. پس از چند دقیقه، قالب فوق از دهان خارج شده و کیفیت و دقت آن چک میشود.
اما در قالب گیری ارتودنسی دیجیتال که امروزه بسیار کاربرد دارد، اسکنر دستی برای گرفتن عکس دندانها از زوایای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این اسکنر نوعی نور بی ضرر را به دندانها میتاباند و به کمک آن، اطلاعات لازم را از دهان بیمار جمعآوری میکند. این دادهها در ادامه توسط نرم افزار خاصی پردازش میشوند تا یک مدل دیجیتال از دندان و فک بدست آید.
“مطلب پیشنهادی: صفر تا صد جرمگیری دندان“
پس از قالب گیری ارتودنسی، تمام اطلاعات جمعآوری شده، همراه قالب به لابراتوار دندانپزشکی ارسال میشوند تا در آنجا تکنسینهای ماهر به کمک این موارد، تجهیزات و بریس ارتودنسی مخصوص هر بیمار را تهیه کنند.
بعد از تهیه قالب ارتودنسی، آن را به لابراتوار میفرستند. در آنجا، تکنسینهای ماهر فایل دندانی را که نشان دهنده یک نمونه سهبعدی از وضعیت دندانهای بیمار است را با استفاده از گچ دندانپزشکی تهیه کرده و از آن برای ساخت بریسهای ارتودنسی دندان استفاده میکنند. در نهایت براکت ارتونسی بر روی دندان ها قرار می گیرد.
مواد و ابزار مورد استفاده در قالب گیری ارتودنسی دندان شامل موارد زیر هستند:
در این مطلب از کلینیک سیمادنت به این پرداخته شد که، درمان ارتودنسی روشی برای دادن نظم و ترتیب، رفع عیوب و اصلاح فرم دندانها و فک است. این روش توسط متخصص ارتودنسی انجام میشود و یکی از مراحل اصلی در این درمان قالب گیری ارتودنسی است. در این پروسه، متخصص به کمک مواد و ابزاری خاص، یک قالب از دندان و فک بیمار تهیه میکند و آن را برای ساخت تجهیزات و بریسهای ارتودنسی بیمار مورد نظر به لابراتوار میفرستد. هزینه مرحله قالب گیری ارتودنسی با هزینه کلی درمان محاسبه میشود و زمان مورد نیاز برای آن حداکثر ۱۵ دقیقه خواهد بود.
تهیه این قالب به ارتودنتیست کمک میکند تا تصویر کاملی از چینش، فاصله بین دندانها، اندازه فک و... داشته باشد و علاوه بر این میزان جلو یا عقب بودن فک و ناهماهنگی دندانها را بررسی کند و در نهایت ساخت بریس ارتودنسی بر اساس این قالبها خواهد بود.
این مرحله از مراحل ضروری ارتودنسی است و اساساً بدون انجام آن، ارتودنسی و ترمیم دندانها ممکن نیست. اما با استفاده از اسکنرهای دیجیتالی دیگر نیازی به قالب گیری سنتی نیست.
قالب گیری برای ارتودنسی ثابت چیزی شبیه آنچه برای نوع متحرک انجام میشود، نیست و در واقع براکتها مستقیم روی دندان نصب میشوند و نیازی به تهیه قالب خمیری و ارسال به لابراتوار برای ساخت آنها نیست.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.