ارتودنسی یک درمان طولانی مدت است که بیشتر از آنکه جنبه زیبایی داشته باشد، جنبه درمان دارد و عدم درمان به موقع می تواند مشکلات جدی را برای بیمار ایجاد کند. این درمان انواع مختلف دارد و از آنجایی که ناهنجاری های دندانی و فکی متعددی وجود دارد، برای هر بیمار بنا به صلاحدید پزشک طرح اصلاح طرح لبخند برنامه ریزی می شود.
در این مقاله چه مواردی را بررسی می کنیم؟
نام ارتودنسی چند سالی است که بر سر زبان ها افتاده است اما تاریخچه ارتودنسی به قرن ها پیش باز می گردد. سالیان سال است که داشتن دندان هایی سالم و ردیف شده، یکی از عناصر زیبایی صورت محسوب می شود. این زیبایی حتی در قرن های گذشته دارای اهمیت بوده است تا جایی که افرادی که از این مشکل رنج می بردند، با استفاده از نخ و اشیای فلزی، سعی بر مرتب کردن و حرکت دادن دندان هایشان داشتند. امروزه، تخصص ارتودنسی، با شکل و شمایل ویژه تری، پا به عرصه دندانپزشکی گذاشته است تا به بیمارانی که از ناهنجاری های دندانی و فکی رنج می برند، کمک کند.
اولین تخصصی که در دنیای دندانپزشکی مطرح شد، ارتودنسی بود. ارتودنسی به معنای مرتب کردن دندانها است. اگر ریشه لاتین این کلمه را در نظر بگیرید، “ارتو” به معنای تصحیح کردن و “دنس” به معنای دندان است. با پیدایش ارتودنسی، تحول عظیمی در درمان ناهنجاری های دندانی به وجود آمد.
به بیان ساده، درمان وضعیتی که دندانهای یک فرد در هنگام بسته شدن دهان، به شکل مناسب و استانداردی بر روی همدیگر قرار نمیگیرند.
ارتودنسی، بهعنوان یکی از مهمترین رشتههای تخصصی دندانپزشکی، وظیفه تصحیح مالاکلوژن یا جفتشدن نامناسب دندانها را بر عهده دارد. نوع و نحوه درمان دندان، بسته به موقعیت دندانها، دهان و بسیاری از شرایط بستگی دارد.
درمان ارتودنسی دارای انواع مختلفی می باشد که درواقع می توان متناسب با نوع ناهنجاری دندان ها از هریک از آنها با توجه به نیاز مراجعه کننده و صلاحدید متخصص ارتودنسی انتخاب خواهد شد. انواع ارتودنسی را می توان در مدل های زیر نام برد:
هر یک از انواع روش های درمان ارتودنسی می تواند در نحوه درمان، طول مدت درمان و ابزار استفاده شده تفاوت هایی داشته باشند. برای مثال در درمان ارتودنسی ثابت از براکت و سیم ارتودنسی ثابت استفاده می شود و طول دوره درمان طولانی می باشد اما اعمال فشار بر دندان ها بسیار بیشتر از نوع درمان ارتودنسی متحرک می باشد.
ارتودنسی نیز مانند دیگر انواع درمان ها بهتر است تا به صورت پیشگیرانه انجام گیرد. از این رو می توان بیان داشت که بهترین زمان برای مراجعه به متخصص ارتودنسی در سنین کودکی و قبل از سن بلوغ می باشد تا از پیشرفت ناهنجاری ها جلوگیری شود و روند جا به جایی دندان ها سریعتر صورت می گیرد. به طور کلی می توان گفت که سنین بین ۱۲ تا ۱۵سالگی بهترین سن برای ارتودنسی می باشد.
پیش از انجام ارتودنسی بهتر است تا در خصوص مراحل ارتودنسی دندان آشنایی داشته باشید که در جلسه مشاوره ارتودنسی تمامی موارد برای شما ذکر خواهد شد. اما به طور کلی می توان این مراحل را در موارد زیر بیان داشت:
برای این که درمان ارتودنسی را انجام دهید، در ابتدا باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانپزشک وضعیت دندان های شما را بررسی کند. برخی از ناهنجاری های دندانی، با روش های غیر از ارتودنسی قابل درمان اند. دندانپزشک با بررسی دندان هایتان می تواند در جلسه اول، نیاز یا عدم نیاز شما را به این عمل بیان کند.
در صورتی که درمان ارتودنسی نیاز باشد، دندانپزشک از شما می خواهد مشکلات دندانی خود را پیش از قرار دادن براکت ها، برطرف کنید. بدین منظور باید رادیوگرافی از دندان هایتان انجام شود و سپس، درمان های مورد نیاز، صورت گیرد. درمان هایی همچون، پر کردن و رفع پوسیدگی دندانی در این مرحله انجام می گیرد.
لازم به ذکر است که به دلیل اعمال نیرو و فشار توسط براکت و سیم ارتودنسی بر دندان ها برای جا به جایی دندان ها در محل مناسبشان در روزهای ابتدایی دوره درمان، درد ارتودنسی امری طبیعی تلقی می شودکه پس از گذشت چند روز این درد تسکین می یابد و می توانید با نظر متخصص از مسکن ها نیز استفاده نمایید.
البته تغذیه در دوره درمان ارتودنسی بر روی درد ارتودنسی نیز تاثیرگذار خواهد بود. در روزهای ابتدایی می بایست از غذاهای نرم استفاده شود و به هیچ عنوان از مواد خوراکی سفت که نیاز به جویدن و گاز زدن دارند، استفاده نشوند. همچنین استفاده از شوینده، نخ دندان و مسواک مخصوص ارتودنسی از موارد واجبی است که می بایست توسط بیمار رعایت شود.
تعرفه و هزینه ارتودنسی با توجه به انتخاب نوع درمان، ابزارهای قابل استاده، طول مدت درمان، شدت ناهنجاری فک و دندان و تخصص دندانپزشک و متخصص ارتودنسی، می تواند متفاوت باشد. اما همواره در نظر داشته باشید که برای درمان های اساسی که مربوط به دهان و دندان می باشد، همواره بهترین متخصص ارتودنسی را انتخاب نمایید تا در این زمینه تخصص لازم را داشته باشد و شما را به نتیجه دلخواه برساند. هیچ گاه قیمت پایین را فدای کیفیت کار درمانی نکنید تا نتایج زیانباری را به همراه نداشته باشد. در این صورت ممکن است هزینه های گزاف اضافی را جهت اصلاح درمان قبلی انجام دهید.
اگر هرکدام از شرایط زیر را دارا هستید، میبایست به پزشک متخصص مراجعه کنید.
ناهنجاری اوربایت حالتی است که دندانهای بالایی در ردیف جلو، بیشازحد از دندانهای پایینی جلوتر قرار دارند.
ناهنجاری آندربایت حالتی که دندانهای بالا بیشازحد عقب بوده یا دندانهای پایین بسیار جلو قرار دارند.
در این ناهنجاری، فرد فک باریکی دارد و فضای کافی برای تمامی دندانها موجود نیست.
وقتی دندانهای بالا با دندانهای پایین تطابق ندارند و در زمان بسته بودن دهان فرد، دندانها دیده میشوند.
در ناهنجاری دندان های جلو آمده بهطورکلی دندانهای فرد، جلوتر از حد معمول قرار دارند.
انجام ارتودنسی، دلایل دیگری نیز میتواند داشته باشد؛ اما در این بخش به معمولترین آنها پرداختیم.
با تاکید بر موارد بالا، تمیز کردن دندانهای کج و دندانهایی که در جای درستی قرار نمیگیرند، بسیار سخت است. بنابراین کسانی که دارای ناهنجاری دندانی یا مالاکلوژن هستند، بیشتر در معرض خطر پوسیدگی و تخریب دندان و پیوره یا عفونت لثه قرار دارند. همچنین این عارضه، موجب وارد آمدن فشار بیشازحد بر روی عضلات جونده شده که درنهایت موجب بروز سردردهای شدید و سندرم اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی و گردن میشود. درنتیجه، از فواید ارتودنسی میتوان به داشتن دهانی سالم، ظاهری زیبا و افزایش طول عمر دندانها اشاره کرد.
پس از اطلاع از انواع روش های درمان ارتودنسی دندان ممکن است با این موضوع مواجه شوید که حال کدام یک از روش ها را برای درمان ناهنجاری دهان و دندانی خود انتخاب نماییم؟ در پاسخ باید گفت که متناسب با هر فد و یزان ناهنجاری و همچنین زیر نظر متخصص ارتودنسی می توانید نوع درمان مناسب با نیاز فک و دندان خود را انتخاب نمایید.
درواقع نمی توان ارجحیت برای هر یک از این انواع در نظر گرفت. ممکن است بهترین روش برای شما با روش درمانی فرد دیگر متفاوت باشد. از این رو انتخاب نوع درمان را به عهده پزشک متخصص بسپارید تا بهترین نتیجه را دریافت نمایید.
برای دریافت مشاوره ارتودنسی تخصصی در خصوص ناهنجاری های دهان و دندانی اعم از موارد مرتبط با ارتودنسی و ایمپلنت می توانید از طریق فرم زیر اطلاعات خود را وارد نمایید تا نوبت معاینه برای شما ثبت گردد.