ارتودنسی متحرک چیست + مزایا، کاربرد و [قیمت ۱۴۰۴]

ساختار و طراحی ارتودنسی

ارتودنسی متحرک شامل دستگاه‌های بیومکانیکی است که بیمار می‌تواند به‌راحتی آنها را جابه‌جا کند. این دستگاه‌ها معمولاً از رزین‌های اکریلیک و پلاستیک پزشکی (بیسفنولا) ساخته می‌شوند. اما، ارتودنسی ثابت معمولا از باندهای دندانی و بریس‌های فلزی و سرامیکی ساخته شده است که به صورت دائمی به دندان‌ها چسبانده می‌شود و نمی‌توان آن‌ها را به‌سادگی جابه‌جا کرد. ارتودنسی ثابت معمولا دوام بیشتر و هزینه‌ی کمتری دارند ولی ارتودنسی متحرک هزینه بیشتر و زیبایی ظاهر مناسب‌تری برای بیمار به همراه دارند.

کاربرد و مکانیسم

دستگاه‌های متحرک از اصول بیومکانیکی برای انتقال نیرو به دندان‌ها بهره می‌برند و به طور معمول در ناهنجاری‌های خفیف و متوسط مؤثر هستند. در عوض، ارتودنسی ثابت با استفاده از نیروهای مداوم و تنظیم فشار مداوم بر روی دندان‌ها، قادر به اصلاح ناهنجاری‌های پیچیده و شدید مانند مال‌اکلوژن (malocclusion)، انحرافات فکی و ازدحام دندانی است. ارتودنسی ثابت با ایجاد فشار و نیروهای دقیق‌تر معمولا در موارد اختلالات شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دوره درمان

مدت‌زمان درمان در ارتودنسی متحرک معمولاً از چند ماه تا یک سال متغیر است و به‌شدت ناهنجاری بستگی دارد، درحالی‌که درمان با ارتودنسی ثابت ممکن است از یک تا سه سال طول بکشد. طول درمان تعیین شده در ارتودنسی ثابت معمولا دقیق است ولی در ارتودنسی متحرک کاملا وابسته به همکاری بیمار است و درصورتی‌که با تأخیر و نامنظم استفاده شود ممکن زمان درمان بسیار طولانی‌تر شود.

بهداشت دهان و دندان

پروتزهای متحرک امکان بهداشت دهان بهتری را فراهم می‌کنند زیرا می‌توان آن‌ها را در زمان مسواک‌زدن و شستشوی دهان خارج کرد. به‌علاوه، براکت‌های ثابت می‌توانند به تجمع پلاک میکروبی (dental plaque) و ایجاد پوسیدگی‌های ناشی از آن (caries) منجر شوند، خصوصاً اگر به‌خوبی تمیز نشوند. براین‌اساس تفاوت مهمی بین این دو مدل ارتودنسی وجود دارد.

تأثیر روان‌شناختی

ارتودنسی متحرک می‌تواند احساس راحتی بیشتری برای بیماران ایجاد کند و در نتیجه، می‌تواند تأثیر مثبت بر خودباوری و اعتمادبه‌نفس آنان داشته باشد. در مقابل، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های استفاده از ارتودنسی ثابت و مرئی، قرارگیری سیم و براکت فلزی در دهان است که ممکن است برای برخی از افراد ناخوشایند باشد.

وضعیت بیمار

شدت ناهنجاری‌های فک و دندان و همچنین سن بیمار، دو متغیر اصلی در تعیین نوع ارتودنسی هستند. ارتودنسی متحرک معمولا در سنین کودکی و نوجوانی بهترین انتخاب برای درمان هستند چرا که هنوز وضعیت استخوانی فک، ثابت شده و مشکلاتی ساده تا متوسط با ارتودنسی متحرک قابل‌درمان است. ولی در سنین بالاتر، باتوجه‌به تثبیت‌شدن وضعیت فک، معمولا ارتودنسی ثابت نتایج بهتری نشان خواهد داد. البته در هر سن، شدت و نوع ناهنجاری معیاری مهم در انتخاب متد ارتودنسی است که با نظر مستقیم متخصص ارتودنسی انتخاب می‌شود.

کودکان و نوجوانان

ارتودنسی متحرک معمولاً برای کودکان و نوجوانان که هنوز درحال‌رشد هستند، مناسب‌تر است. در این دوران، استخوان‌های فکی قابلیت تغییر بیشتری دارند و می‌توان با استفاده از این دستگاه‌ها به ناهنجاری‌ها رسیدگی کرد.

بیماران با ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط

بیماران مبتلا به ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط مانند کج‌شدن دندان‌ها، فاصله بین دندان‌ها و مشکلات جزئی در بایت (bite) می‌توانند از ارتودنسی متحرک بهره‌برداری کنند.

افرادی که به بهداشت دهان اهمیت می‌دهند

ارتودنسی متحرک به بیماران این امکان را می‌دهد که دستگاه را خارج کرده و به‌راحتی دندان‌های خود را تمیز کنند. این ویژگی برای افرادی که به بهداشت دهان و دندان اهمیت می‌دهند، بسیار مناسب است.

بیماران با ناهنجاری‌های دندانی جزئی

افرادی که نیاز به تنظیم یا اصلاح در دندان‌های پیشین دارند، می‌توانند از این نوع ارتودنسی استفاده کنند.

افراد حساس به ابزارهای فلزی

رتودنسی معمولاً درد و ناراحتی کمتری در مقایسه با ارتودنسی ثابت ایجاد می‌کند، بنابراین برای بیمارانی که نگران تجربه‌های ناخوشایند درمانی هستند، مناسب است.

بیماران با شرایط خاص پزشکی

در برخی موارد، بیماران به دلیل بیماری‌های خاص یا شرایط پزشکی نمی‌توانند از ارتودنسی ثابت استفاده کنند و ارتودنسی متحرک گزینه مناسب‌تری برای آن‌ها خواهد بود.

افرادی با سبک زندگی فعال

ورزشکاران و افرادی که فعالیت اجتماعی شدیدی دارند ممکن است گزینه‌ی مناسبی برای استفاده از ارتودنسی ثابت نباشند. در این موارد استفاده از ارتودنسی متحرک به بیماران توصیه می‌شود.