اورجت چیست؟ عوارض، هزینه +【روش درمان】

اورجت (OverJet) به فاصله بین سطح جلویی دندان های جلویی بالا و سطح جلویی دندان های جلویی پایین اطلاق می شود که در حد ۲ تا ۳ میلیمتر نرمال است؛ ولی بیشتر باشد با اورجت بیش از حد یا اورجت زیاد شناخته می شود که نوعی ناهنجاری محسوب می شود که برخی از افراد، به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی تجربه می‌کنند. این وضعیت شامل جلو زدگی فک بالا و دندان‌های بالایی بر روی فک پایینی است. اگرچه اورجت در ابتدا ممکن است به نظر بی‌اهمیت بیاید؛ اما اگر به مرور زمان درمان نشود، می‌تواند عوارض مختلفی برای فرد داشته باشد و در نهایت حتی منجر به جراحی فک شود. علائم اورجت شامل مشکلات تنفسی در خواب، مشکلات در رشد دندان‌ها و حتی مشکل در گفتار است. بنابراین تا انتهای این مقاله از سیمادنت کلینیک با ما همراه باشید تا به علل ایجاد و راه درمان اورجت بپردازیم.

اورجت چیست و چگونه ایجاد می شود؟

دندان‌های جلوی فک بالا در شرایط طبیعی باید با فاصله کمی (تقریباً ۲ میلی‌متر) جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار گیرند. این فاصله و تنظیم مناسب دندان‌ها در دهان، برای عملکرد صحیح و متوازن فک‌ها و همچنین جلوه دندانی، بسیار ضروری است. اگر دندان‌های بالا بیش از این مقدار جلوتر قرار داشته باشند، این وضعیت به عنوان اورجت زیاد شناخته می شود. اورجت یک مشکل اکوژنیک (مرتبط با تنظیم دندان‌ها) است که نشانه‌ ای از وجود مشکلات مال اکلوژن کلاس ۲ (Retrognathism) است. این نوع مال اکلوژن، که به صورت نسبتاً شایعی در جامعه دیده می‌شود، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می‌ دهد.

اورجت به طور معمول به دلیل مشکلات اسکلتی در فک‌ها ایجاد می‌شود. این مشکلات می‌ توانند شامل رشد بیش از حد فک بالا یا کمبود رشد فک پایین و یا ترکیبی از هر دو باشند. واضح است که تغییرات اسکلتی در فک‌ها می‌توانند منجر به اورجت شود. همچنین، باید در نظر داشت که اورجت ممکن است به عوامل و مشکلات دیگری نیز منجر شود. برخی از این عوامل شامل وجود دندان‌های اضافی در فک بالا یا کمبود دندان در فک پایین، بیرون زدگی دندان های بالا و یا عادت‌های دهانی دوران کودکی مانند مکیدن انگشت شست یا استفاده طولانی مدت از بطری شیر و یا پستانک است. این عوامل می‌توانند در ایجاد و تشدید اورجت نقش بسزایی داشته باشند.

راه های درمان اورجت زیاد

برای درمان این عارضه، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند ونیر، لمینت، روکش زیبایی دندان‌ها با استفاده از کامپوزیت، کشیدن دندان، ایمپلنت یا کاشتن دندان استفاده کرد. انتخاب روش مناسب برای درمان اورجت و جلو زدگی دندان‌ها و فک، بستگی به میزان انحراف و شدت عارضه دارد و نیاز به تشخیص و نظر متخصص ارتودنسی دارد. این روش‌ها با هدف بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها و فک‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی، ۳ روش اصلی برای درمان اورجت زیاد وجود دارد: ارتودنسی کاموفلاژ، اصلاح رشد فک و ارتودنسی همراه با جراحی فک (ارتوسرجری).

اورجت از چه راه هایی درمان می شود؟

• ارتودنسی کاموفلاژ

ارتودنسی کاموفلاژ می تواند با کشیدن دندان، بدون کشیدن دندان و یا حتی با مینی اسکرو باشد. این روش نیز در مواقعی و قبل از شروع درمان ارتودنسی به عنوان یک مرحله پیش درمانی انجام می‌ شود. در مواردی که فک، کم اندازه و دندان‌ها به خوبی درون فک قرار نمی‌گیرند، دندانپزشک ممکن است ابتدا به استفاده از اقدامات پیش درمانی بپردازد. روشی که ممکن است در موارد خاصی و قبل از شروع درمان ارتودنسی اجرا شود، کشیدن دندان بیرون زده از فک است. در شرایطی که فک کم اندازه و دندان‌ها به خوبی درون فک قرار نمی‌گیرند، دندانپزشک ممکن است به این روش پرداخته و سپس به ارتودنسی دندان پردازد.

• استفاده از Herbst

ابزار Herbst یک روش درمانی مؤثر برای افراد با تغییرات دندانی و اسکلتی است. این ابزار با استفاده از مکانیسم ثابت خود، باعث جلوگیری از حرکت دهان بیمار می‌شود و بیماران نمی‌توانند آن را از دهان خود خارج کنند. Herbst با قدرت بالایی که دارد به تثبیت فک پایین کمک کرده و فاصله بین دندان‌های فک بالا و پایین را کاهش می‌دهد. این روش به‌ویژه برای افرادی که نیاز به تغییرات دندانی و اسکلتی دارند، بهترین نتایج را ارائه می‌دهد. (این روش دیگر منسوخ شده است).

•  ارتودنسی همراه با جراحی فک

جراحی فک، یکی از روش‌های درمانی تهاجمی و دائمی در سنین بالاتر است که معمولاً در صورتی انجام می‌شود که بیمار سنی بالا داشته باشد و تمامی رشد استخوان های فک او به اتمام رسیده باشد. در این روش، جراح فک با استفاده از تجهیزات و ابزارهای مخصوص، فک را شکسته و در موقعیت مناسب قرار می‌دهد.

• الاینر

هنگامی که اورجت به صورت جزئی باشد، از الاینرهای شفاف به عنوان ابزارهای ارتودنسی متحرک استفاده می‌شود. الاینرها از جنس پلاستیک شفاف ساخته شده‌اند و به دلیل نامرئی بودن، افراد در تمام سنین از آنها استقبال می‌کنند.

• ابزار Twin Block

این ابزار از دو صفحه آکریلیک بالا و پایین تشکیل‌شده است که باهم برای اصلاح مشکلات دندانی کار می کنند. صفحه بالایی متناسب با فک بالا و صفحه پایینی متناسب با فک پایین است. این دو صفحه با هم، فک پایین را به جلو می‌آورند که در درمان اورجت موثر است.

• سایر روش های درمان اورجت

علاوه بر روش‌های ارتودنسی، برای درمان اورجت، راهکارهای دیگری نیز وجود دارد که پیش تر به آن اشاره شد. نوع درمان انتخابی بستگی به میزان انحراف و جلو زدگی فک و دندان دارد و توسط ارتودنتیست مشخص می‌شود.

علل و عوامل ایجاد اورجت چیست؟

ناهنجاری و اختلال فکی می تواند به دلیل وجود عوامل مختلفی بروز یابد و منجر به ایجاد ناراحتی‌های مختلف و عوارض متنوع در فک و صورت فرد شود. با این حال، باید توجه داشت که علت دقیق بروز این عارضه هنوز مشخص نشده است و تنها می‌توانیم عواملی را که احتمالاً بر ایجاد این ناهنجاری اثر می‌گذارند، معرفی کنیم. به طور کلی این علل به دو دسته کلی وراثت و عوامل محیطی تقسیم بندی می شوند.

• وراثت

یکی از عوامل مهم در ایجاد اورجت و جلو زدگی دندان‌های جلویی فک بالا، عامل وراثتی است که به تشکیل فک و استخوان‌های آن و همچنین ترتیب دندان‌ها مرتبط می شود. اگر یکی از اعضای خانواده با این عارضه روبرو شده باشد، احتمال ابتلا فرد به این ناهنجاری بیشتر می‌ شود. وراثت و ژنتیک می‌تواند در تشخیص و درمان اورجت و جلو زدگی دندان‌ها نقش مهمی ایفا کند و برای اطمینان از بهبود وضعیت فک و دندان‌ها، مشاوره با ارتودنتیست و ارائه توصیه‌های مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.

• مکیدن انگشت

یکی از عوامل تاثیرگذار در بروز اورجت، مکیدن مکرر و بیش از حد انگشتان و پستانک در دوران نوزادی و کودکی است. این عادت می‌تواند در سنین بزرگسالی به بروز اورجت و جلو زدگی فک و دندان‌های قدامی بالایی منجر شود. به همین دلیل، نظارت و مشاوره از طرف والدین و دندانپزشک در دوران کودکی بسیار اهمیت دارد تا از ایجاد این ناهنجاری‌ها جلوگیری شود.

• مشکلات فکی

رشد نامناسب و غیر طبیعی استخوان‌های فک، جلو زدگی و عقب‌ رفتگی فک بالا و پایین، عدم تناسب دندان و فک، طول نامناسب قوس دندانی، انحرافات استخوانی، تحلیل رفتگی استخوان فک، شکستگی استخوان فک و مشکلات دیگر می‌توانند به بروز اورجت و جلوزدگی دندان‌های قدامی فک بالا منجر شوند. تشخیص و درمان صحیح این ناهنجاری‌ها از طریق مشاوره با ارتودنتیست و اعمال روش‌های مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است.

• سندرم پیررابین (PRS)

این سندرم در شرایطی به وجود می آید که در فرد دوران جنینی، بر اثر فشاری که مشت او به فک وارد می کند، مانع رشد صحیح فک وی شود و اورجت بیش از حد به وجود می آید

انواع اورجت دندان

اختلال اورجت یا جلو زدگی دندان‌های فک بالا به سه نوع تقسیم می‌شود، که در ادامه آن را برای شما بیان می کنیم.

• اورجت اسکلتی: در این نوع، جلوزدگی دندان‌ها ناشی از ناهنجاری اسکلت پایینی و زیرین فک است، که موجب مکانیک غیرطبیعی فک بالایی می‌شود و جلوتر از فک پایینی قرار می‌گیرد.
• اورجت دندانی : اورجت دندانی در صورتی رخ می‌دهد که فک به‌طور صحیح در مکان و جایگاه قرار گیرد، اما جلو زدگی دندان‌ها به دلیل نامرتبی آنها ایجاد شود.
• اورجت ترکیبی: نوع دیگری از overjet، ترکیبی است که ناشی از اختلالات و ناهنجاری در فک و بهم‌ ریختگی دندان‌ها است.

هزینه درمان اورجت در سال ۱۴۰۳

یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های افراد در درمان مشکلات مربوط به دهان و دندان، هزینه‌های آن است که گاهی می‌تواند منجر به عقب‌ افتادن و تاخیر در درمان اورجت و بروز آسیب‌های جبران‌ ناپذیر و جدی‌ تر در دهان شود. هزینه درمان این عارضه با توجه به فاکتورهای مختلفی محاسبه و تعیین می‌شود. مهم‌ترین و اصلی‌ترین این فاکتورها، نوع روش‌های درمانی هستند که نقش اساسی و بسیار مهمی در تعیین هزینه درمان اورجت ایفا می‌کنند. (مشاهده هزینه ارتودنسی در کلینیک سیمادنت)

• در صورتی که درمان با استفاده از تجهیزات و ابزارهای ارتودنسی مانند هدگیر، گگ دهانی، بریس و سایر وسایل مشابه صورت گیرد، علاوه بر دستمزد دندانپزشک، فرد باید هزینه این تجهیزات را نیز پوشش دهد.
• در صورتی که جراحی فک انجام شود، هزینه با توجه به تجهیزات و ابزارآلات مورد استفاده، دستمزد جراح فک و دستیار، داروهای تجویز شده و سایر هزینه‌های مرتبط محاسبه و تعیین خواهد شد.
• بدون شک، جراحی فک از کشیدن دندان و یا ترکیب آن با ارتودنسی دندان گران‌تر خواهد بود. اما ارزش درمان و اصلاح مشکلات ارتودنسی نباید فقط از نگاه هزینه‌ها درنظر گرفته شود.

عوارض اورجت (مشکلات عدم درمان overjet)

اورجت یا جلو زدگی دندان‌های فک بالا، اختلالی است که ممکن است به عوارض گوناگون در دهان منجر شود و بر سلامت و زیبایی دندان‌ها تأثیر بسزایی بگذارد. عوارض شایع این اختلال شامل اختلال ظاهری و کاهش اعتماد به نفس است که می‌تواند به نامنظم شدن دندان‌ها و خجالت از نشان دادن دندان‌ها منجر شود. در ادامه به عوارض جدی اورجت می پردازیم.

بلعیدن غذا

ناهنجاری جلو زدگی دندان‌های فک بالا یا اورجت باعث پدید آمدن مشکلات متعددی شده است، اما یکی از اهم آنها، مشکلات در جویدن و بلع غذا است. این اختلال باعث مواجهه فرد با مشکلاتی در زمان مصرف غذا یا حتی جویدن آدامس می‌گردد؛ به‌ویژه در مورد دندان‌های آسیاب. این مشکلات در نهایت منجر به سایش اضافی در این دندان‌ها می‌شود.

تنفس

در افراد اورجت با مشکل کوچک بودن دهان رو به رو هستیم. این اختلاف اندک در اندازه دهان می‌تواند به عنوان یک ویژگی مشخص این گروه شناخته شود و احتمالاً تأثیری بر الگوی تنفس آنها خواهد داشت.

افزایش آسیب دندانی

با بروز جلو زدگی بیش از حد در دندان‌های فک بالا و نامنظمی در ترتیب آن‌ها، دندان‌ها به شدت آسیب‌پذیرتر و حساس‌تر می‌شوند. این دندان‌ها، به دلیل برون زدگی در مواجهه با حوادث متنوعی همچون زمین‌خوردن با صورت، تصادف و وضعیت مشابه، بیشتر از دندان‌های دیگر در خطر آسیب و شکستگی قرار می‌گیرند.

مشکلات لثه

با افزایش شدت‌ اختلال جلو زدگی دندان‌ها و عدم درمان، به لثه آسیب وارد می‌شود. زمانی که دندان‌های فک پایین به‌طور کامل پشت دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند، برخورد با لثه رخ می‌دهد. علاوه بر این، دندان‌های جلویی فک بالا با خط لثه دندان‌های پایین تماس پیدا می‌کنند و ممکن است لثه ریزش یابد. این شرایط باعث آسیب به لثه شده و احتمال بروز بیماری‌های لثه و از دست رفتن دندان را افزایش می‌دهد.

آنچه در این مقاله خواندید

درمان اورجت محدودیت سنی خاصی ندارد. بیمار مبتلا به ناهنجاری اورجت می تواند در هر سنی برای این درمان به متخصص ارتودنسی مراجعه کند. در صورتی که ناهنجاری اورجت دندانی باشد، درمان ارتودنسی به تنهایی کفایت می کند. ارتودنسی ثابت در درمان اورجت بسیار مفید واقع می شود و این درمان بین ۱.۵ تا ۲ سال به طول می انجامد.

دکتر داوودیان

دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.