آنچه در این مقاله خواهید خواند:
نمایش
آشنایی با دندان قروچه
دندان قروچه یا براکسیزم عملی است که همه ما تا بحال چندین بار در زندگیمان آن را انجام داده ایم اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که این عمل می تواند ناشی از چه باشد و برای جلوگیری از تکرار آن چه باید کرد؟ افراد زیادی هستند که به صورت عمدی و غیرعمدی این کار را انجام می دهند که می تواند نتایج بسیار مضری را برای سلامتی دهان و دندان ها داشته باشد به همین منظور در این نوشتار ما به بررسی این اختلال می پردازیم تا شما آگاهی بیشتری برای مقابله با آن را داشته باشید.
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه یا براکسیزم اختلالی است که در اثر اضطراب و استرس در افراد به وجود می آید که این اختلال به طور معمول در بین کودکان بسیار شایع تر از افراد در سنین دیگر می باشد؛ برخی از پزشکان معتقدند که این اختلال امری ارثی است و در حال حاضر ۲۰% از افراد بدون این که متوجه باشند در خواب دچار انجام این عمل می شوند؛ اما بطور کلی علت اصلی دندان قروچه واکنش یک فرد به عملی است که موجب تحریک و واکنش نشان دادن آن می شود( عملی مانند حرص خوردن).
بروکسیزم در اکثر اوقات علائم و عوارضی ندارد اما در برخی از موارد می تواند شدید باشد و حتی زندگی را برای فرد دشوار سازد که در چنین شرایطی باید برای معالجه به پزشک مراجعه کرد.
همچنین بخوانید: روش درمان ارتودنسی ثابت
انواع دندان قروچه
بطور کلی پزشکان براکسیزم را به دو دسته تقسیم بندی می کنند که این تقسیم بندی به شرح زیر می باشد:
نوع اولیه: مربوط به زمانی است که فرد بطور ناخودآگاه دست به انجام این کار می زند و پزشکان تاکنون نتوانسته اند برای آن علت مشخصی را پیدا کنند.
نوع ثانویه: مربوط به آن دسته از افرادی می شود که در اثر شرایطی تحریک آمیز همچون استرس های عصبی و یا بیماری خاصی همچون پارکینسون دندان قروچه می کنند؛ خوشبختانه در نوع دوم بر خلاف نوع اول می توان با درمان اختلالات زمینه ای که سبب براکسیزم در افراد می شود این عارضه را درمان کرد؛ با این حال باید توجه داشت که برای درمان این اختلالات باید سریع اقدام نمود زیرا اگر این عمل برای افراد به یک عادت تبدیل شود دیگر قابل درمان و پیشگیری نخواهد بود.
علل براکسیزم
براکسیزم معمولا دلیل خاصی ندارد و پزشکان بطور قطع نتوانسته اند دلیل و راه درمانی برای آن تشخیص دهند اما بطور کلی این اختلال در اثر استرس و اضطراب های شدید در افراد ایجاد می شود که در موارد شدید می تواند آسیب های جدی به دندان ها و فک وارد نماید؛ برخی از علل در ایجاد دندان قروچه موارد زیر می باشد:
- اختلال در خواب مانند آپنه تنفسی
- استرس و اضطراب شدید
- خشم
- نامنظمی در دندان ها
- مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین فراوان
- این عمل می تواند یکی از عوارض بیماری پارکینسون نیز باشد
- احساس درد در دیگر نقاط بدن
- افسردگی های شدید
- داشتن بیماری های خاص مرتبط با اعصاب و عضلات
کودکان و براکسیزم
دندان قروچه یکی از شایع ترین اختلالات در بین کودکان در سنین کمتر از ۷ سال می باشد که می تواند ناشی از عوامل زیادی باشد که بهترین راه حل برای درمان آن صحبت کردن با کودکان و آرامش دادن به آنها و مطلع شدن از علت ناراحتی و یا استرس آنها می باشد؛ اما گاها دندان قروچه در کودکان به دلیل عوامل فیزیکی است که به مشکلات روحی و روانی آنها ارتباطی ندارد از جمله این عوامل می توان به واکنش نشان دادن به مصرف برخی از داروها( در کودکان با بیماری های خاص همچون فلج مغزی) و یا نامنظم بودن دندان اشاره کرد که در این موارد برای درمان باید با پزشکان متخصص مشورت نمود.
همچنین بخوانید: ایمپلنت دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
درمان اختلال براکسیزم
مسلما در نخستین اقدام برای هر نوع بیماری و یا اختلالی فرد باید به پزشک مراجعه کند، دندان قروچه نیز یکی از اختلالاتی است که در قدم اول برای تشخیص و درمان آن باید به پزشکان متخصص دهان و دندان مراجعه نمود زیرا با تشخیص زود هنگام آن می توان این اختلال را چه در بزرگسالان و چه در کودکان درمان نمود؛ اما برخی از درمان های خانگی موثر در درمان بروکسیزم انجام کارهای زیر می باشد:
مطلب پیشنهادی: بهترین دندانپزشک اطفال
آرواره هایتان را خسته کنید؛ با جویدن آدامس و یا قطعات نان و یا خوراکی های دیگر آرواره ها خسته می شوند اما این خستگی منجر به آسیب رساندن آنها نمی شود بلکه تنها باعث خستگی در آنها شده و همین امر سبب می شود تا دندان ها را کمتر به هم بکشید و آرواره ها در شب به استراحت بیشتری نیاز خواهند داشت.
- آرامش داشتن و دوری از هرگونه تنش روحی!
- استفاده از روکش های مخصوص در صورت نیاز با تجویز پزشک
- استفاده از برخی از ورزش های مرتبط با دهان و فک که می تواند بطور چشمگیری در روند درمان تاثیر گذار باشد.
- استفاده از محافظ و یا گارد دندان که در درمان براکسیزم های شبانه بسیار موثر می باشند.
- استفاده از ویتامین ث؛ این ویتامین باعث کنترل استرس در افراد می شود.
- درمان های دیگر همچون: استفاده از شل کننده های عضلانی، بوتاکس، استفاده از مکمل های غذایی همچون منیزیم و کلسیم
لازم به ذکر است که بدانید براکسیزم معمولا در کودکان تا نوجوانی ادامه خواهد داشت و یا در برخی از کودکان با افتادن دندان های شیری به طور طبیعی درمان خواهد شد.
مضرات و عوارض ساییدن دندان ها به یکدیگر
بطور کلی و جامع دندان قروچه در افراد مشکل جدی ایجاد نمی کند و عارضه خاصی را ندارد اما در افرادی که بطور ناخودآگاه دندان قروچه دارند مشکلاتی را در پی خواهد داشت؛ همچنین در افرادی که دچار دندان قروچه شبانه می شوند ممکن است در هنگام بیدار شدن با درد در ناحیه سر، گوش و یا فک مواجه شوند؛ در برخی موارد نیز براکسیزم به دلیل سایش بیش از حد دندان ها به یکدیگر سبب از بین رفتن میناهای دندان ها و یا ابتلا به بیماری های مرتبط با دهان و دندان همچون دندان تراشه و یا مشکلاتی در شقیقه شود.
دیگر عوارض ناشی از ساییدن دندان ها:
- شکستگی و لق شدن دندان ها
- تحلیل لثه
- ایجاد مشکلات در فک
- ایجاد دردهای مفصلی
- سر درد و یا گردن درد
- تحلیل های استخوانی در ناحیه دهان
- ایجاد بیماری های تنفسی
- افسردگی
- ایجاد اختلالات خواب که سبب مشکلات روحی و روانی نیز می شود
درست است که این اختلال در اکثر مواقع بی خطر است اما بهتر است که در صورت وقوع آن را جدی بگیرید و نسبت به درمان اختلالاتی که سبب ایجاد آن می شود اقدام نمایید زیرا براکسیزم تنها زمانی قابل درمان است که به یک عادت تبدیل نشده باشد.
نشانه های ابتلا به براکسیزم
- درد در ناحیه فک و صورت بعد از بیدار شدن
- فرورفتگی لب ها
- گوش درد
- حساسیت نشان دادن به دما در هنگام خوردن مواد غذایی داغ و یا سرد
- بیدار شدن از خواب به دلیل صدای ساییدن دندان ها
- احساس خستگی در دهان
همچنین بخوانید: آیا ایمپلنت دندان عوارض دارد؟
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.
به اشتراک بگذارید :
