آشنایی با عوارض کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌ها ترکیباتی از مواد پودری و پلاستیکی هستند که به اشکال مختلف تولید و برای بهبود ظاهر دندان‌ها استفاده می‌شوند. اغلب افرادی که از رنگ و ظاهر دندان‌های خود راضی نیستند، با کمک کامپوزیت دندان، می‌توانند جلوه‌ای درخشان و زیبا به دندان‌های خود ببخشند. البته برای کاور کردن دندان‌های پوسیده یا آسیب دیده مانند دندان شکسته و نیز برای پر کردن فاصله بین دندان‌ها می‌توان از کامپوزیت استفاده کرد. در واقع کامپوزیت نوعی ماده خمیری است که پس از قرار گرفتن روی دندان، توسط تابش پرتوهای نور آبی سفت می‌شود. قبل از نصب کامپوزیت، دندانپزشک باید از سالم بودن فک، دندان و لثه بیمار مطمئن شود، سپس اقدام به کامپوزیت دندان کند. البته در کنار این مزایا نباید از عوارض کامپوزیت دندان نیز غافل شد که در ادامه مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت.

عوارض کامپوزیت دندان چیست؟

عوارض کامپوزیت دندان در مقابل مزایای آن، بسیار کم و قابل چشم‌پوشی است، اما گاهی این اثرات جانبی جدی شده و مشکلات مختلفی از قبیل تغییر رنگ دندان، التهاب و بیماری های لثه و پوسیدگی دندان‌ها را باعث می‌شوند. در واقع می‌توان عوارض کامپوزیت دندان را در دو گروه: عوارض شایع و عوارض خطرناک دسته‌بندی کرد که در ادامه آن‌ها را شرح خواهیم داد. از رایج‌ترین عوارض کامپوزیت دندان به موارد زیر اشاره می‌کنیم:

عوارض رایج کامپوزیت دندان

• فاقد استحکام بالا
  

از جمله عوارض کامپوزیت دندان محکم نبودن آن‌هاست. معمولا دوام روکش کامپوزیت ۵ تا ۷ سال است و بعد از گذشت این زمان ممکن است لبه‌های آن زبر شود یا بشکند. طبق مشاهدات، طول عمر کامپوزیت دندان‌های جلویی کمتر از دندان‌های عقبی می‌باشد. 

• ناهماهنگ کردن رنگ و ظاهر دندان‌ها

از دیگر عوارض کامپوزیت دندان، تغییر رنگ دادن رزین کامپوزیت، پس از قرار گرفتن روی دندان است که برگشت‌پذیر هم نیست. پس چنانچه در انتخاب رنگ اشتباه کنید و پس از خشک شدن، رنگ کامپوزیت با دندان شما هماهنگی نداشته باشد، ظاهر خوبی نخواهد داشت. 

• حساس شدن دندان‌ها

دندانپزشک قبل از قرار دادن رزین کامپوزیت روی دندان فرد، ابتدا کمی از مینای دندان را می‌تراشد تا اتصال بهتری بین دندان و کامپوزیت برقرار شود. برای برخی از اشخاص، این امر منجر به حساس شدن خفیف و موقتی دندان به سرما و گرما خواهد شد. 

• تغییر رنگ و ظاهر کامپوزیت
  

از دیگر عوارض کامپوزیت دندان، تغییر رنگ تدریجی آن است. رزین کامپوزیت دارای ساختاری متخلخل است. لذا به مرور زمان در اثر خوردن مواد غذایی رنگی، تغییر رنگ داده یا روی آن لکه لکه خواهد شد. سیگار کشیدن، خوردن چای، قهوه و نوشیدنی‌های گازدار از عوامل تغییر رنگ کامپوزیت دندانی هستند. 

اصولاً قبل از انجام کامپوزیت دندان، ابتدا دندانپزشک دندان، لثه و فک شخص را معاینه می‌کند تا در صورت وجود پوسیدگی و مشکل دندان‌ها، آن‌ها را درمان کند. اگر با وجود این موارد، کامپوزیت انجام شود، ممکن است برخی عوارض کامپوزیت دندان که خطرناک هستند برای فرد ایجاد شوند که عبارتند از: 

عوارض خطرناک کامپوزیت

• درد و ناراحتی در لثه و دندان

انجام کامپوزیت دندان، روشی سریع و بدون درد است و به بی‌حس کردن هم نیازی ندارد. با این همه، ممکن است برخی افراد مدتی بعد از انجام آن، احساس ناراحتی در ناحیه دندان، لثه و فک داشته باشند که از عوارض کامپوزیت دندان است.

• بروز تروما و آسیب دیدن دندان

همه افرادی که اقدام به کامپوزیت دندان می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به تروما هستند لذا باید مقداری از مینای دندان فرد برداشته شود. در اثر این کار ممکن است نکروز یا مرگ بافت داخلی همبند پالپ دندان‌ ایجاد شود و در ادامه مشکلاتی از قبیل پوسیدگی‌های شدید یا افتادن دندان‌ها رخ دهند. در مقاله آیا پوسیدگی دندان با کامپوزیت امکان پذیر است درباره این موضوع بیشتر توضیح داده شده است.

• عفونت و ملتهب شدن بافت لثه

برای سازگار شدن بافت لثه با روکش کامپوزیت کمی زمان لازم است، لذا در این مدت ممکن است لثه‌ها ملتهب شده و یا دچار عفونت شوند که از عوارض کامپوزیت دندان است. البته این موارد موقتی هستند و با مصرف داروهایی که دندانپزشک تجویز می‌کند، التهاب و عفونت لثه سریع درمان خواهد شد. 

• پوسیدگی دندان‌

یکی از خطرناک‌ترین عوارض کامپوزیت دندان، بروز پوسیدگی است. تراشیدن دندان‌ها برای انجام کامپوزیت، باعث قرار دادن آن‌ها در معرض خطر پوسیدگی و عفونت پالپ دندان می‌شود زیرا احتمال دارد ذرات غذا بین کامپوزیت و دندان گیر کنند. 

فواید و مضرات کامپوزیت دندان

پس از بررسی عوارض کامپوزیت دندان، مزایای آن را مرور خواهیم کرد. از مهمترین مزیت‌های کامپوزیت، بهبود ظاهر دندان‌ها و افزایش اعتماد بنفس افراد است. بعلاوه، عیوب و پوسیدگی دندان‌ها کاملا پوشانده شده و خنده فرد جلوه‌ای زیباتر خواهد داشت. چنانچه رنگ کامپوزیت با رنگ دندان فرد هماهنگی بیشتری داشته باشد، نتیجه کار طبیعی‌تر خواهد شد. در صورتی که مواد مرغوب و با کیفیتی برای ساخت کامپوزیت استفاده شود، دوام آن نیز نسبتا بیشتر خواهد شد. 

یکی دیگر از مزیت‌های کامپوزیت دندان این است که مواد آن به صورت یک لایه سخت و محکم روی دندان قرار می‌گیرد. لذا مقاومت دندان‌ها در برابر آسیب و شکستگی افزایش می‌یابد. چنانچه کامپوزیت آسیب ببیند یا بشکند به راحتی قابل ترمیم خواهد بود. در نهایت مهمترین مزیت کامپوزیت از دید بسیاری از زیباجویان، قیمت مقرون به صرفه آن نسبت به سایر روش‌های زیباسازی و اصلاح طرح لبخند است.

در ادامه بررسی عوارض کامپوزیت دندان، معایب آن را نیز با هم مرور می‌کنیم که یکی از مهمترین آن‌ها، ایجاد حساسیت در دندان‌هاست که برای برخی زیباجویان پیش می‌آید. اغلب حتی با کیفیت ترین مواد کامپوزیت هم در برابر ضربه و آسیب، شکننده هستند و این مساله طول عمر آن‌ها را کاهش خواهد داد.  چنانچه از نوشیدنی‌های گازدار یا کافئین دار یا مشروبات الکلی زیاد استفاده می‌کنید، باید از این موضوع مطلع باشید که مواد کامپوزیت بسیار سریع تحت تأثیر ترکیبات موجود در این نوع نوشیدنی‌ها قرار گرفته و لکه لکه شده یا تغییر رنگ می‌دهند. 

کامپوزیت اغلب برای یک یا چند دندان مناسب است و اگر شما قصد دارید تمام ردیف دندانی خود را کاور کنید بهتر است از لمینت دندان استفاده کنید که البته گران‌تر است. پس از انجام کامپوزیت باید در مراقبت از آن دقت کنید تا لثه ملتهب نشود و کامپوزیت نیز آسیب نبیند. 

چه کسانی نباید کامپوزیت دندان کنند؟

عوارض کامپوزیت دندان برای برخی افراد از فواید آن بیشتر خواهد بود لذا دندانپزشک تشخیص می‌دهد که چه کسانی نباید درمان کامپوزیت را انجام دهند. افرادی که کاندید مناسبی برای روکش کامپوزیت نیستند، عبارتند از:

• افرادی که زیاد سیگار یا قلیان می‌کشند یا مشروبات الکل زیادی مصرف می‌کنند: زیرا کامپوزیت در برابر این مواد سریع تغییر رنگ خواهد داد. 
• افرادی که در رسیدگی به بهداشت دهان و دندان خود سهل‌انگار و تنبل هستند: زیرا عدم رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان، منجر به ایجاد التهاب و قرمزی در لثه و پوسیدگی دندان خواهد شد.
• افرادی که دارای پوسیدگی وسیع در دندان‌های خود هستند یا مبتلا به بیماری‌های لثه می‌باشند نیز بهتر است کامپوزیت دندان انجام ندهند.  
• کسانی که عادت به دندان قروچه در خواب دارند نیز کاندید خوبی برای این کار نیستند: زیرا ساییدگی دندان‌ها و فشار وارد شده به آن‌ها، منجر به لب پر شدن و شکستن کامپوزیت خواهد شد. 
• از کامپوزیت دندان برای مرتب کردن دندان‌های به هم ریخته نمی‌توان استفاده کرد پس، این روش برای کسانی که ردیف دندانی نامرتب و بیرون زده‌ای دارند مناسب نخواهد بود. 

چگونه از بروز عوارض کامپوزیت دندان جلوگیری کنیم؟

با رعایت برخی نکات ساده می‌توان به راحتی مانع از عوارض کامپوزیت دندان و ابتلا به مشکلات بعد از آن شد. یکی از مهمترین نکات در جلوگیری از بروز عوارض کامپوزیت دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان است که باعث افزایش دوام و ماندگاری کامپوزیت نیز خواهد شد. این امر همچنین از بروز پوسیدگی دندان ممانعت خواهد کرد.

مورد بعد در جلوگیری از بروز عوارض کامپوزیت دندان، مراجعه به دندانپزشکی متخصص و مجرب برای انجام این کار است. چنانچه دندانپزشک در کار خود ماهر باشد و طبق اصول و با دقت کار نصب کامپوزیت را انجام دهد، احتمال برز عوارض جانبی کامپوزیت بسیار کاهش خواهد یافت. اما در غیر این صورت، خطر بروز عوارض کامپوزیت دندان از قبیل التهاب لثه، تروما یا آسیب‌های دیگر به دندان‌ها افزایش خواهد یافت.

جمع بندی و سوالات متداول عوارض کامپوزیت دندان

در این مقاله کلینیک سیمادنت به بررسی عوارض کامپوزیت دندان و راه‌های جلوگیری از آن پرداختیم. کامپوزیت ماده‌ای است رزین مانند که برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان و ایجاد ظاهری مرتب برای دندان‌ها استفاده می‌شود. علیرغم وجود مزایای فراوان برای کامپوزیت دندان، این روش مانند هر متد دیگری دارای عوارضی نیز هست که همه افرادی که قصد انجام آن را دارند باید از این عوارض آگاه باشند و بعد با علم به این موارد اقدام به انجام کامپوزیت کنند. البته با رعایت اصول بهداشت دهان و دندان، جلوگیری از اعمال فشار زیاد بر روی دندان‌ها و… می‌توان از بروز عوارض کامپوزیت جلوگیری کرد.