مراقبت های قبل و بعد از ارتودنسی از جمله موارد مهم در اصلاح ترتیب قرارگیری دندان ها است. بسیاری از افراد از نامرتبی، فاصله بین دندان ها و مهمتر از همه از طرح لبخند خود خجالت کشیده و به همین دلیل هنگام لبخند زدن، دندان های خود را از دیگران پنهان می کنند. این افراد می توانند با کمک یک متخصص ارتودنسی علاوه بر تضمین سلامت دهان و دندان های خود، دیگر با چنین معضلی روبرو نشوند. در این مقاله علاوه بر معرفی انواع روش های ارتودنسی دندان ، به مراقبت های قبل و بعد از ارتودنسی نیز می پردازیم.
ارتودنسی یکی از شاخه ها و تخصص های رشته دندانپزشکی است که تمام تمرکز آن بر رفع ناهنجاری های فک و دندان ها می باشد. از آنجایی که اغلب درمان های ارتودنسی در بهبود شکل و ظاهر صورت افراد تاثیر بسزایی دارند، میتوان گفت که پروسههای درمانی انجام شده در این تخصص، از جنبه زیبایی نیز برخوردار می باشند. اما غالب این درمانها به منظور بهبود عملکرد دهان و دندان صورت می گیرند. بهترین سن در رفع ناهنجاری فک در سن ۷ سالگی می باشد زیرا بافت های استخوانی صورت نرم و در حال رشد بوده و ارتودنسی راحت تر قابل انجام است.
در صورتی که تنها مشکل بی نظمی دندان ها باشد، بهتر است تا سن رویش کامل دندان ها یعنی ۱۲ سالگی درمان به تعویق افتد. قبل و بعد از ارتودنسی نیز لازم است تا به توصیه های متخصص ارتودنسی عمل نموده تا پیشرفت مطلوب حاصل شود.
ارتودنسی ثابت رایج ترین نوع درمان ارتودنسی می باشد. براکت های ارتودنسی ثابت را به وسیله سیم به هم متصل نموده و بر روی سطح دندان می چسبانند تا با اعمال یک فشار ثابت بر روی دندان ها، آنها را به جایگاه درست خود جابجا نمایند. بریس ها نیز از جمله پایه ای ترین تجهیزات در درمان ارتودنسی ثابت بوده که می توانند بسته به درخواست بیمار از جنس لینگوال، سرامیکی، فلزی یا دیمون باشند. بریس های فلزی و سنتی از دستگاه های پایه ارتودنسی بوده که از سه بخش براکت، سیم و بند ساخته شده است.
بریس های سرامیکی که شفاف بوده و همرنگ دندان می باشد. به دلیل نامرئی و شفاف بودن این بریس ها، غالبا بزرگسالان تمایل دارند از این براکت ها برای اصلاح مشکلات دندان های خود بهره گیرند. بریس های لینگوال برخلاف مدل های سنتی به پشت دندان ها وصل می شوند. در نتیجه توسط دیگران قابل مشاهده نمی باشد و می توان آن را در دسته ارتودنسی نامرئی قرار داد.
این روش درمانی، معمولا به منظور اصلاحات جزئی دندانها و فک مورد استفاده قرار می گیرد و برای هر دو فک بالا و پایین قابل استفاده است. بهره گیری از این روش به شما این امکان را می دهد تا در مواقع غذا خوردن یا مسواک زدن دستگاه را از دهان خود خارج نمایید. این دستگاه ارتودنسی متحرک از یک صفحه پلاستیکی به نام اکریلیک به همراه سیم ساخته شده که دندان ها را با ملایمت و به آرامی تحت فشار قرار داده تا حرکت نمایند و به حالت طبیعی و ایده آل برسند.
در این ارتودنسی از یک قالب یک دست و شفاف که غیر قابل مشاهده است، استفاده می شود. در ارتودنسی نامرئی با بهره گیری از تکنولوژی تصویربرداری پیشرفته، طرح دندان ها از اولین محل قرارگیری دندان تا محل قرارگیری نهایی دندانها نمایش داده می شود.
سپس یک دست ارتودنسی شفاف برای دندانهای ساخته می شود که با استفاده از آن دندانها به تدریج حرکت داده شده تا در جای مورد نظر و طبیعی خود قرار گیرند. این روش ارتودنسی در بین بزرگسالان محبوبیت بیشتری دارد. بعد از ارتودنسی نیز برای گرفتن نتیجه مطلوب باید قالب به مدت ۲۰ تا ۲۲ ساعت در یک روز روی دندانها قرار بگیرد و تنها زمانی که می خواهید غذا بخورید، مسواک بزنید یا از نخ دندان استفاده کنید می توانید آن را در آورید.
همچنین بخوانید: ارتودنسی بهتر است یا لمینت
طول درمان ارتودنسی بسته به شدت مشکلات ارتودنسی و سن بیمار متفاوت بوده و به طور معمول بین ۶ ماه تا ۲.۵ سال زمان می برد. از آنجایی که پروسه ارتودنسی طولانی مدت است، لذا رعایت فرد باید به طور منظم در جلسات درمانی حضور یابد. در ادامه به مراقبت های قبل و بعد از ارتودنسی می پردازیم.
یکی از موارد مهم در انواع ارتودنسی، گرفتن قالب از دندان ها بوده تا بعد از اتمام درمان نتیجه را با وضعیت اولیه بتوان مقایسه نمود.
قبل از شروع ارتودنسی، باید درباره انواع ارتودنسی و گزینه هایی که برایتان مناسب ترند، تحقیق کنید تا دچار سردرگمی حین مراجعه دچار سردرگمی نشوید.
برای چسباندن بهتر بریس ها به دندان ها، لازم است تا دندان ها را از هرگونه پلاک و جرم پاک شود. لذا می توانید پس از خوردن آخرین وعده غذایی قبل از ارتودنسی دندان های خود را تمیز کنید.
همچنین بخوانید: نصب ارتودنسی چقدر طول می کشد؟
پس از نصب بریس های ارتودنسی لازم است تا در برنامه زندگی خود تغییراتی ایجاد نمایید تا پیشرفت درمانی مطلوبی در انتها حاصل شود. این تغییرات بدین شرح می باشد:
ممکن است تا زمان عادت کردن به بریس ها که در حدود یک هفته می باشد، برای آرام کردن دردتان به مسکن نیاز داشته باشید که می توانید در این دوران از مسکن هایی نظیر پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
خوردن غذاهای نرم نه تنها آسیبی به بریس ها نمی رساند بلکه سبب پیشگیری از اصابت هر چیز چسبنده و سخت به دندان ها می گردد. موز، سوپ و پاستا می توانند گزینه های مناسبی برای تغذیه در پروسه درمانی باشد. جهت محافظت از براکت ها نیز باید از خوردن غذاهای سفت، چیز های چسبناک و جویدنی، آجیل ها، هویج و ذرت دوری کنید.
تمیز نگه داشتن بریس ها ممکن است برایتان دشوار باشد اما باید به این نکته نیز توجه کنید که اگر پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید دیگر نیاز به صرف زمان های طولانی برای نظافت بریس ها نخواهید داشت. از این رو همیشه یک مسواک همراه با خود داشته باشید.
هزینه ارتودنسی نیز به عوامل زیادی همچون نوع درمان و براکت های مورد استفاده در ارتودنسی، تعداد جلسات و جراحی در صورت نیاز بستگی دارد.
همچنین بخوانید: تعرفه دندانپزشکی سیمادنت کلینیک
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.