عصب کشی دندان یکی از درمانهای مهم دندانپزشکی است که می‌تواند دندان را از کشیدن نجات بدهد. قطعاً همه خوب می‌دانید که دندان طبیعی چه سرمایه مهمی است و باید تا حد امکان از سلامت دندان‌های طبیعی مراقبت کرد. عصب کشی دندان یکی از اقدامات شایع به منظور رفع مشکلات ایجاد شده در ریشه دندان است. عصب کشی از جمله اقدامات نهایی به منظور حفظ دندان آسیب دیده و برطرف نمودن پوسیدگی های عمیق در ریشه دندان است. در نتیجه درمان ریشه که وظیفه مهم از بین بردن پوسیدگی در ریشه دندان و حفظ دندان را برعهده دارد، به عنوان یک درمان بسیار مهم و اساسی شناخته می‌شود.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
نمایش
عصب کشی دندان چیست؟
عصب کشی یا درمان ریشه به اقداماتی گفته می‌شود که پالپ دندان (بخشی از دندان که اعصاب و رگ‌ها در آن قرار دارند) را از پوسیدگی و عفونت تمیز کرده و از آسیب بیشتر به دندان جلوگیری می‌کند. در واقع زمانی که پوسیدگی دندان گسترش پیدا می‌کند، از عاج عبور کرده و به پالپ دندان می‌رسد. در چنین مواقعی دیگر پوسیدگی سطحی نبوده و تنها با روش‌های عادی ترمیم مانند پر کردن دندان نمی‌توان آن را درمان کرد.
در طول درمان ریشه، متخصص عصب کشی، پالپ و کانال‌های دندان را تخلیه و ضدعفونی می‌کند و سپس با مواد مخصوص آن را پر می‌کند.
عصب کشی یا درمان ریشه؟
نام علمی این درمان در زبان انگلیسی روت کانال تراپی (root canal therapy) است؛ با این وجود با نام‌های متفاوتی از جمله اندو (Endo)، عصب کشی و درمان ریشه نیز شناخته می‌شود که تمامی این عناوین به درمان و پاکسازی پالپ دندان از پوسیدگی‌ها اشاره دارد.
در این نوع درمان، پس از دریافت بی حسی، پوسیدگی‌های تاج دندان توسط فرزهای مخصوص دندانپزشکی برداشته شده و پس از تخمین طول کانال توسط متخصص دکتر درمان ریشه، پوسیدگی‌های گسترش یافته به کانال‌های ریشه، توسط ابزار ویژه ای پاکسازی می‌شود. در آخر کانال‌های تخلیه شده توسط مواد ویژه دندانپزشکی پر شده و پانسمان موقت و یا دائم بسته به نظر دندانپزشک در سطح دندان قرار خواهد گرفت.
چه زمانی به عصب کشی نیاز است؟
همانطور که گفته شد، زمانی که التهاب و عفونت به پالپ دندان نفوذ کند نیاز به درمان ریشه خواهد بود. در واقع این کار انجام می‌شود تا حتی با وجود تخلیه پالپ و مغز دندان همچنان بتوان دندان طبیعی را حفظ نمود و از کشیدن آن جلوگیری کرد. اینکه چه مواردی سبب نفوذ باکتری‌ها و آلودگی پالپ دندان می‌شوند که در نهایت نیاز به عصب کشی پیدا می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترک خودرن و یا شکستگی‌های عمیق دندان
- نشت پرکردگی‌های قدیمی منجر به بروز پوسیدگی
- وجود سوراخ و حفره روی دندان و عدم رسیدگی به آن‌ها
- انجام چندین پروسه درمانی به شکل نادرست بر روی یک دندان
- نکروز دندان و تشکیل آبسه دندان
پالپ و کانال ریشه دندان
برای درک بهتر فرآیند درمان ریشه لازم است کمی با ساختار دندان بیشتر آشنا شوید. در واقع یک دندان از لایه بیرونی به داخل آن به ترتیب شامل مینا، عاج، پالپ و کانال ریشه است. پالپ دندان و کانال‌ها بخش‌هایی از ریشه دندان بوده که پالپ به کانال‌های دندان متصل است. در داخل پالپ و کانال‌ها، اعصاب و رگ‌ها وجود دارند که دندان از آن‌ها تغذیه می‌کند.
در صورت گسترش پوسیدگی، عفونت و آلودگی‌ها به پالپ دندان و از آنجا به کانال‌های ریشه نفوذ می‌کند. در نتیجه درمان ریشه یا عصب کشی به منظور پاکسازی و تخلیه این کانال‌ها از پالپ آلوده انجام می‌شود.
اهمیت درمان عفونت ریشه دندان چیست؟
ریشه دندان به دلیل جای دادن عصب های دندانی و عروق خونی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. عصب های دندانی همراه با عروق خونی از مرکز ریشه دندان عبور نموده و به جایگاه های اصلی خود در گره های اعصاب ۱۲ گانه مغزی خواهند رسید. پوسیدگی های عمیق درمان نشده، گسترش عفونت در ریشه، ضربه های شدید به دندان و ترک های دندانی منجر به ایجاد آسیب در ریشه و دردناک شدن عصب های دندانی خواهد شد.
علائم نیاز دندان به درمان ریشه
دندانی که پوسیدگی آن به عصب رسیده و نیاز به درمان ریشه داشته باشد، علائمی از خود بروز می‌دهد که لازم است به آن‌ها توجه شده و به موقع درمانهای لازم انجام شود. از جمله علائم نیاز به عصب کشی دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت دندان به گرماو سرما به صورت طولانی مدت
- تغییر رنگ دندان
- لق شدن دندان
- آبسه دندان
- ورم و حساسیت در لثه اطراف دندان
- درد بسیار شدید در هنگام جویدن و یا فشار آوردن روی دندان
دریافت نوبت برای بیلداپ دندان در کلینیک سیمادنت
مراحل درمان ریشه دندان
بعد از تشخیص وجود پوسیدگی در ریشه دندان، دندانپزشک عمومی و یا متخصص عصب کشی برای اجرای فرآیند درمان ریشه مراحلی را انجام می‌دهد که در ادامه ذکر شده است.
- بی‌حس کردن دندان: از آنجا که قرار است درمان بر روی ریشه و مغز دندان انجام شود، ممکن است برای بیمار باعث ایجاد درد و نارحتی شود. بنابراین پیش از شروع درمان دندانپزشک با تزریق داروی بی‌حسی موضعی در لثه اطراف دندان، آن را بی‌حس می‌کند تا بیمار احساس درد نداشته باشد.
- برداشتن پالپ آلوده: بعد از بی‌حس شدن دندان، دندانپزشک برای رسیدن به پالپ دندان، حفره‌ای در عاج ایجاد کرده و از طریق آن با فایل دندانپزشکی، پالپ آلوده را برمی‌دارد. سپس اعصاب دندان را از داخل کانال‌های ریشه خارج می‌کند.
- ضدعفونی کردن کانال‌ها: بعد از تخلیه پالپ و کانال‌های دندان، متخصص عصب‌کشی، کانال‌های دندان را با مواد مخصوص و در صورت نیاز داروهای آنتی بیوتیک موضعی پر می‌کند.
- ترمیم دندان بعد از عصب کشی: بعد از پاکسازی و پر کردن کانال‌های دندان، لازم است حفره‌ای که در عاج دندان ایجاد شده است را پر کرد. برای این منظور در بیشتر موارد به دلیل تخریبی که در تاج دندان ایجاد می‌شود نمی‌توان ترمیم دندان را با روش‌های پر کردن سطحی انجام داد و لازم است ترمیم گسترده‌تری انجام شود. معمولاً بیلداپ دندان اولیت اول و در نهایت روکش دندان انجام می‌شود.
فیلم قبل و بعد از عصب کشی دندان
فیلم عصب کشی دندان
عوارض درمان ریشه دندان
درمان ریشه هم مانند هر درمان دیگری ممکن است خطرات و عوارضی به دنبال داشته باشد. در صورت بروز این عوارض ممکن است دندان به عصب کشی مجدد (ری اندو) نیاز پیدا کند و یا حتی در بدترین حالت بیمار ناچار به کشیدن دندان شود. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورتی که دندانپزشک تمامی کانال‌های دندان را به درستی درمان نکند و کانالی باقی بماند ممکن است عفونت از طریق آن گسترش یافته و به استخوان برسد.
- حتماً باید در طول درمان ریشه، کانال‌ها به درستی و به طور کامل با مواد مخصوص پر شوند؛ در غیر اینصورت و وجود منافذی ممکن است مجدداً عفونت و آلودگی به داخل کانال‌ها راه پیدا کند.
- ممکن است در طول روت کانال تراپی، ابزار در داخل کانال‌ها بشکن و یا آسیبی به کانال‌های دندان وارد کند و همین مسئله می‌تواند فرآسند عصب کشی را دشوارتر کند.
این موارد خطراتی هستند که معمولاً از جانب دندانپزشک بروز می‌کند؛ در نتیجه برای کاهش احتمال این خطرات حتماً برای انجام عصب کشی به یک کلینیک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید.
عصب کشی مجدد و یا ری اندو چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است عصب کشی مجدد به درمان دوباره ریشه دندان گفته می‌شود که در بیشتر موارد به دلیل عدم تخلیه مناسب کانال‌های دندان و یا گسترش مجدد عفونت در ریشه دندان ایجاد خواهد شد.
عصب کشی مجدد (ری اندو) با لیزر
جراحی اپیکواکتومی
جراحی اپیکو و یا اصطلاحا آپیکو سرجری یکی دیگر از انواع درمان ریشه دندان است. این درمان معمولاً برای برداشتن عفونت انباشته شده در نوک ریشه دندان انجام خواهد شد. در این روش درمانی پس از دریافت بی حسی توسط بیمار شکاف بسیار کوچکی در سطح لثه ایجاد شده و بخشی از بافت انتهایی ریشه (نوک ریشه) و کیست عفونی از ریشه خارج خواهد شد؛ سپس این ناحیه با مواد مخصوص پر شده و لثه بخیه زده می‌شود.
مراقبت‌های بعد از درمان ریشه دندان
متاسفانه درمانهای مختلف ریشه دندان از جمله درمانهای دردناک در مجموعه خدمات دندانپزشکی بوده و احتیاج به مراقبت‌های اصولی خواهد داشت. معمولاً لازم است تا ۲۴ ساعت پس از انجام درمان ریشه مراقبت‌های اولیه و تا ۷۲ ساعت پس از آن احتیاج به مراقبت‌های ثانویه خواهد بود. قطع عروق ریشه دندان هنگام برداشتن عفونت‌ها و پوسیدگی‌های گسترش یافته به ریشه از دلایل اصلی ایجاد درد پس از عصب کشی و سایر درمانهای ریشه دندان بوده و احتیاج به مصرف مسکن‌های غیر استروئیدی از جمله ژلوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن خواهد داشت.
کنترل رژیم غذایی و مصرف مایعات تا ۳ روز پس از درمانهای مختلف ریشه از مهمترین اقدامات مراقبتی در خصوص کاهش درد و بهبود فرایند درمان بوده و از توصیه‌های بسیار مهم دندانپزشک متخصص ریشه به شمار می‌آید. در اقدامات مراقبتی بعد از عصب کشی، باید از تغییرات دمایی شدید دندان جلوگیری نموده و مراقب برخورد دندان با اجسام سفت و جامد باشید.
عمر دندان عصب کشی شده
انجام درمان ریشه و عصب کشی دندان، برای حفظ و نگهداری دندان طبیعی است. بنابراین در صورتی که عصب کشی به درستی انجام شده باشد و فرد بهداشت دهان و دندان را به درستی رعایت کند، معمولاً عمر دندان عصب کشی شده زیاد بوده و حتی تا ۱۵ سال نیز عمر می‌کند.
گارانتی ۱۰ ساله عصب کشی در سیمادنت
عصب کشی در دوران بارداری
بارها گفته شد که زمانی که عمق نفوذ پوسیدگی در داخل دندان بسیار شدید شده باشد نیاز به عصب کشی خواهد بود. وجود این پوسیدگی‌ها مخصوصاً اگر همراه با التهاب و عفونت شدید باشد، خود می‌تواند در دوران بارداری برای جنین خطرناک باشد.
بررسی‌ها نشان داده است که انجام عصب کشی در دوران بارداری هیچ خطری برای مادر و جنین نخواهد داشت. البته با توجه به شرایط خانم‌های باردار بهتر است این درمان در سه ماهه دوم بارداری انجام شود؛ زیرا معمولاً در سه ماهه اول، جنین بسیار آسیب‌پذیر است و در سه ماهه آخر هم نشستن طولانی مدت بر روی یونیت دندانپزشکی برای مادر ناراحت کننده است.
درمان ریشه دندان شیری کودکان
بسیاری از والدین تصور می‌کنند که به دلیل موقتی بودن دندان شیری، نیازی به رسیدگی به این دندان‌ها وجود ندارد؛ در صورتی که این تصور کاملاً اشتباه بوده و وظیفه مهم دندان شیری حفظ فضای رویش دندان دائمی بوده و باید در زمان مقرر خودش بیفتد.
در صورت افتادن زود هنگام دندان شیری و عدم نگهداری فضای لازم برای رشد دندان دائمی، مشکلات زیادی از جمله بهم ریختگی دندان‌ها به وجود می آید. در نتیجه نیاز به انجام ارتودنسی دندان توسط متخصص ارتودنسی در بزرگسالی می شود. در نتیجه در صورتی که دندان شیری دچار پوسیدگی شده و نیاز به درمان ریشه داشته باشد، لازم است برای نگهداشتن و حفظ آن حتماً درمان ریشه انجام شود. پالپکتومی و پاپوتومی دو روش رایج برای عصب کشی دندان‌های شیری هستند.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه‌های عصب کشی دندان معمولاً متغیر است و بستگی به خدمات ارائه شده توسط دندانپزشک، تجهیزات کلینیکی و مواد مورد استفاده در این اقدام خواهد داشت. بسته به نوع ناهنجاری و میزان عفونت در ریشه و دندان هر فرد و تعداد کانال‌ها برای درمان ریشه، هزینه و قیمت درمان ریشه متفاوت خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است که متخصصین مجرب سیمادنت کلینیک از مرغوب‌ترین مواد برای درمانهای دهان و دندانی مراجعین استفاده می‌کنند و تمامی بیماران از کیفیت درمان بخصوص درمان ریشه اطمینان خاطر خواهند داشت. جهت دریافت هزینه‌های دقیق برای درمانهای عصب کشی و سایر هزینه دندانپزشکی به صفحه مربوطه مراجعه نمایید.
سوالات متداول
اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می شود؟
دندانی که به تشخیص دندانپزشک به مرحله عصب کشی رسیده باشد، الزاماً باید این درمان برای آن انجام شود. در صورتی که بیمار درمان ریشه دندان خود را به تعویق بیاندازد، سبب پیشروی عفونت و آلودگی دندان شده، این عفونت به اطراف و دندان‌های مجاور نیز سرایت می‌کند. در نتیجه این امر علاوه بر اینکه دندان مورد نظر به طور کامل از بین رفته و باید کشیده شود، سایر دندان‌ها نیز آسیب خواهند دید.
قبل از درمان ریشه باید چه کارهایی کرد؟
در صورت وجود عفونت و تشخیص نیاز به عصب کشی، دندانپزشک داروهای آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می‌کند و درمان ریشه معمولاً بعد از تکمیل دوره مصرف داروها و کاهش تورم انجام می‌دهد.
درد بعد از عصب کشی دندان چقدر است؟
درد شدیدی پس از عصب کشی دندان وجود نخواهد داشت اما درد خفیف در روزهای ابتدایی امری طبیعی است که با استفاده از مسکن و آنتی بیوتیک تجویزی توسط پزشک این درد تسکین می‌یابد.
مراجعه حضوری برای درمان ریشه دندان در شمال تهران
اگر ساکن مناطقی همانند نیاوران، اقدسیه، زعفرانیه، جردن، شریعتی، میرداماد، پاسداران و سایر محله‌های این مناطق هستید و قصد مراجعه به یک مرکز تخصصی دندانپزشکی برای عصب کشی دندان در شمال تهران را دارید، می‌توانید به مطب شریعتی سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، شریعتی، بین میرداماد و ظفر، خیابان منظرنژاد، ساختمان پزشکان منظرنژاد، طبقه ۳، واحد ۱۱
مراجعه حضوری برای عصب کشی دندان در غرب تهران
علاوه بر مناطق شمالی تهران، سیمادنت در غرب تهران نیز شعبه‌ای دیگر دارد و شما می‌توانید برای دریافت مشاوره حضوری با بهترین متخصصین دندانپزشکی به شعبه ستارخان سیمادنت مراجعه کنید. در نتیجه اگر ساکن مناطقی همانند صادقیه، ستارخان، مرزداران، جنت آباد، سعادت آباد یا حتی کرج هستید قصد مراجعه به یک مرکز دندانپزشکی تخصصی برای درمان ریشه و اندو دندان در اطراف منزل خود را دارید، می‌توانید به مطب ستارخان سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، خیابان ستارخان، بین خیابان شادمهر و بهبودی، ساختمان پزشکان ستارخان، طبقه ۵
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.
به اشتراک بگذارید :
