دندانها معمولاً به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی و یا ضربه، دچار آسیب دیدگی از حالت سطحی تا عمیق میشوند. بنابراین انواع روشهای ترمیم دندان از جمله خدمات بسیار مهم و پرتقاضای دندانپزشکی است. مسئله مهم در اینجا انتخاب روش مناسب ترمیم دندان بر اساس میزان و گسترش پوسیدگی دندان است که باید دندانپزشک بهترین روش را با توجه به شرایط بیمار تعیین کند. علاوه بر مسئله پوسیدگی و ترمیم پوسیدگیهای دندان، در بسیاری از موارد ترمیم دندان برای مواردی از جمله ترمیم شکستگی انجام میشود که هدف زیبایی دارد. در این مقاله به طور کامل درباره انواع روشهای ترمیم دندان و کاربرد هر یک از آنها پرداخته شده است.
همانطور که گفته شد ترمیم دندان هم با دلایل زیبایی و هم جهت درمان پوسیدگی انجام میشود. دقیقاً به همین خاطر شاخه مربوط به این خدمات با نام دندانپزشکی ترمیمی زیبایی شناخته میشود. تمرکز اصلی این محتوا بر ترمیم پوسیدگی دندان است ولی لازم است با تمامی کاربردهای ترمیم دندان آشنا شوید.
پوسیدگی دندان یکی از شایعترین بیماریهای جهان است. معمولاً بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، به مرور تجمع پلاک و باکتری سبب پوسیده شدن دندان میشود. درمان پوسیدگی بسته به سطح و گستردگی آن، انواع مختلفی داشته و از ترمیمهای سطحی تا ترمیم با درمان ریشه را شامل میشود.
شکستگی یا لب پر شدن یکی از دلایل مهم ترمیم دندان با هدف زیبایی آن انجام میشود. ترمیم دندان شکسته مخصوصاً برای دندانهای جلو بسیار رایج است و علت آن میتواند به وارد شدن ضربه و یا شکستن خوراکیهای سفت با دندان جلو اشاره کرد. برای ترمیم دندان شکسته جلو بهترین روش لمینت دندان و کامپوزیت دندان است.
دندان عقل آخرین دندانی است که در سیستم دندانی انسان رشد میکند. از آنجا که دسترسی به دندان عقل کمی دشوار است و به همین خاطر رعایت بهداشت برای آن مشکل خواهد بود، احتمال پوسیدگی آن زیاد است. همواره در رابطه با دندان عقل بحث بر سر نگهداشتن و ترمیم دندان و یا کشیدن دندان عقل خواهد بود. در صورتی که دندانی در مقابل دندان عقل مورد نظر وجود نداشته باشد و این دندان در جویدن نقشی نداشته باشد، باید این دندان کشیده شود؛ در غیر اینصورت باید دندان عقل را ترمیم نمود.
در صورتی که پوسیدگی تا عمق پالپ و عصب دندان نفوذ کرده باشد لازم است وارد فاز عصب کشی و ترمیمهای مربوط به آن شد. البته بهتر است بدانید که همیشه با ورود پوسیدگی به پالپ دندان، الزاماً اولین انتخاب، درمان ریشه نخواهد بود. در مواردی که نفوذ پوسیدگی به پالپ دندان هنوز قابل کنترل بوده و میتوان بدون عصب کشی آن را درمان نمود، با قرار دادن دارو در آن ناحیه و بررسی وضعیت دندان، میتوان ترمیم را انجام داد. در اینجا از دو روش برداشتن پوسیدگی و گذاشتن دارو (DPC) و گذاشتن دارو بدون برداشتن پوسیدگی (IDPC) انجام میشود. در صورتی که به تشخیص متخصص عصب کشی نفوذ پوسیدگی بسیار زیاد بوده به ناچار باید درمان ریشه انجام شود. در مرحله بعد از آن برای دندان عصب کشی شده با استفاده از روشهای بازسازی دندان مانند بیلداپ، اینله، آنله و روکش کمک گرفت.
مطلب پیشنهادی: متخصص ارتودنسی تهران
ترمیم دندان مستقیم شامل روشهایی میشود که بدون نیاز به لابراتورا و توسط دندانپزشک در همان جلسه مراجعه بیمار، با استفاده از موارد پر کننده مانند آمالگام و کامپوزیت میتوان ترمیم دندان را انجام داد. پر کردن دندان و بیلداپ دندان دو روش ترمیم مستقیم هستند.
در ترمیم غیر مستقیم دندان، لازم است مواد به صورت لابراتواری و بر اساس الگوی دقیق ارسال شده از طرف دندانپزشک ساخته شده و در نهایت توسط دندانپزشک نصب شود. اینله، آنله و روکش دندان همه از نوع روشهای غیر مستقیم هستند.
دریافت مستقیم نوبت ترمیم دندان از کلینیک سیمادنت
در صورتی که دندان بر اثر پوسیدگی به طور کامل تخریب نشده باشد و در حد پوسیدگیهای تاج، ترک و یا شکستگی باشد و هنوز آسیب به پالپ دندان و و اصطلاحاً عصب دندان نرسیده باشد، میتوان با پر کردن دندان آن را ترمیم نمود.
پر کردن دندان بر اساس سطح و محل پوسیدگی به انواع کلاس از ۱ تا ۵ تقسیم میشود. همچنین میتوان برای پر کردن دندان از مواد مختلفی مانند آمالگام، کامپوزیت، سرامیک و حتی طلا نیز استفاده کرد.
اطلاعات بیشتر درباره پر کردن دندان
اطلاعات بیشتر درباره بیلداپ دندان
روش بیلداپ دندان یکی از بهترین روشهای ترمیم دندان با میزان آسیب دیدگی وسیع است که متاسفانه زیاد درباره این روش آگاهی رسانی نشده است. بیلداپ دندان به عنوان محافظه کارانهترین روش بازسازی دندان شناخته میشود که هدف اصلی آن حفظ بافت دندان طبیعی، افزایش طول عمر دندان و بهبود عملکرد طبیعی دندان است.
با استفاده از بیلداپ میتوان سطح دندان را که به صورت گستردهای آسیب دیده است، بدون نیاز به روشهای تهاجمی مانند روکش و بدون نیاز به روشهای لابراتواری، بازسازی نمود. میتوان بیلداپ دندان را با دو ماده آمالگام و کامپوزیت انجام داد که هر یک از این مواد از نظر استحکام، زیبایی و باندینگ با یکدیگر متفاوت هستند و با توجه به شرایط بیمار و تشخیص دندانپزشک بیلداپ مناسب انجام میشود.
زمانی که پوسیدگی دندانهای خلفی از سطح متوسط تا نسبتاً شدید بوده و این آسیب دیدگی به شکلی باشد که ساختار نگهدارنده کمی برای حفظ پرکردگی دندان وجود داشته باشد، دیگر نمیتوان از روش پر کردن استفاده کرد. به عبارتی تا حدی دندان پوسیده شده است که پر کردن معمولی آن فایدهای نداشته و باید از روش دیگری استفاده کرد.
از طرفی دیگر، پوسیدگی دندان تا حدی که نیاز به روکش باشد پیشرفت نکرده است و بنابراین میتوان با استفاده از اینلی و آنلی ترمیم پوسیدگی دندان را انجام داد.
برای اینله و آنله دندان از همان مواد پر کننده دندان یعنی آمالگام، کامپوزیت، طلا و سرامیک استفاده میشود. البته به دلیل همرنگ بودن با دندان، کامپوزیت و سرامیک بسیار بیشتر به کار برده میشود.
اینله دندان برای ترمیم پوسیدگی دندانهای خلفی که تنها سطح جونده آنها بدون آسیب به لبه ها دچار پوسیدگی شده است، مورد استفاده قرار میگیرد. این درحالی است که آنله برای دندانهای خلفی است که سطح جونده آنها و یک یا چند لبه دندان نیز دچار پوسیدگی شده است. بنابراین هر دوی این روشها برای ترمیم سطح جونده دندانهای خلفی مورد استفاده قرار میگیرد و تنها در گستره پوشش دهی آنها تفاوت وجود دارد.
زمانی که دندانی عصب کشی شده و تاج دندان به شکلی آسیب دیده باشد که نتوان با استفاده از روشهای پر کردن معمولی، اینله و آنله و در نهایت بیلداپ پاسخگوی ترمیم پوسیدگی دندان بود لازم است به سراغ روکش دندان رفت. روکش دندان به عنوان آخرین راهحل برای ترمیم دندان استفاده میشود. این روش به عنوان یک روش غیر مستقیم و لابراتواری شناخته میشود. برای قرار دادن پروتز روکش دندان لازم است حجم قابل توجهی از تاج دندان (حتی در صورت سالم بودن آن) تراشیده شود تا روکش بر روی آن سوار شود.
در مواردی که تاج دندان تا حد زیادی تخریب شده باشد و توان تحمل روکش را بر روی خود نداشته باشد، به ناچار باید سراغ روکش به سبک پست و کور رفت. در این روش با استفاده از پست و کور یک ساختار حمایتی و پایهای برای قرار گرفتن روکش ایجاد میشود.
در رابطه با ترمیم دندان با انواع ونیرهای دندانی، میتوان مشکلاتی از قبیل ترمیم دندان شکسته یا بدفرم بودن دندان را نیز انجام داد که این خدمات بیشتر جنبه زیبایی دارند تا درمانی. کامپوزیت و لمینت از انواع ونیرهای دندانی هستند که معمولاً برای اصلاح طرح لبخند و و با هدف زیبایی دندانها مورد استفاده قرار میگیرند. با این وجود در صورتی که پوسیدگی در دندانهای جلویی باشد، برای ترمیم آن لازم است روشهای زیبایی ازجمله ونیر کامپوزیت یا لمینت دندان نیز انجام شود تا طرح لبخند بیمار همچنان زیبا بماند.
در صورتی که میزان تخریب دندانهای قدامی زیاد بوده و یا دندان عصب کشی شده باشد، میتوان از لمینت دندان استفاده کرد. لمینت دندان هم نوعی ترمیم دندان به روش غیر مستقیم و لابراتواری است. همچنین کامپوزیت دندان نیز که روشی مستقیم است میتواند جایگزین پر کردن معمولی برای دندانهای جلویی شود.
شاید کمی عجیب به نظر برسد که درباره ترمیم دندان شیری حرف زده میشود! آیا واقعاً دندانهای شیری نیاز به ترمیم دارند؟ دندان شیری که موقتی بوده و قرار است بیفتد. این حرفی است که بسیاری از والدین میگویند و هیچ تصوری از ترمیم و پر کردن دندانهای شیری فرزاندشان ندارند. ولی واقعیت چیست؟!
دندانهای شیری، دندانهای موقتی بوده و قرار است راهنمایی برای رشد صحیح دندانهای دائمی باشند. در واقع وظیفه دندانهای شیری حفظ فضای رویش دندانهای دائمی است. بنابراین باید تا زمان رشد دندانهای دائمی از دندانهای شیری محافظت کرد. در صورتی که دندان شیری زودتر از موعد افتاده یا کشیده شود، سایر دندانها حرکت کرده و فضای رویش دندان دائمی را از بین خواهند برد و در نهایت بینظمی در دندانهای کودک ایجاد میشود.
در نتیجه لازم است در صورتی که دندان شیری دچار پوسیدگی و یا خرابی شد حتماً برای حفظ سلامت آن، از طریق روش ترمیم دندان شیری آن را درمان و حفظ نمود.
برای ترمیم دندانهای شیری بر اساس میزان پوسیدگی دندان، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد. در صورتی که پوسیدگی دندان شیری در حدی باشد که نیاز به پر کردن داشته باشد، میتوان با مواد آمالگام و یا مواد همرنگ دندان یعنی کامپوزیت آن را ترمیم نمود.
از سویی دیگر در صورتی که پوسیدگیهای بسیار سطحی و در شیارهای دندان شیری وجود داشته باشد، با روش فلوراید تراپی میتوان آن را درمان کرد.
در نهایت اگر دندان شیری تا حد زیادی پوسیده شده باشد و این پوسیدگی تا عصب دندان نفوذ کرده باشد، نیاز به عصب کشی دندان شیری (پالپکتومی / پاپوتومی دندان شیری) خواهد بود که بر روی آن هم روکش دندان اطفال (اس اس کراون) گذاشته میشود.
اگر ساکن مناطقی همانند نیاوران، اقدسیه، زعفرانیه، جردن، شریعتی، میرداماد، پاسداران و سایر محلههای این مناطق هستید و قصد مراجعه به یک مرکز تخصصی دندانپزشکی در شمال تهران را دارید، میتوانید به مطب شریعتی سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، شریعتی، بین میرداماد و ظفر، خیابان منظرنژاد، ساختمان پزشکان منظرنژاد، طبقه ۳، واحد ۱۱
علاوه بر مناطق شمالی تهران، سیمادنت در غرب تهران نیز شعبهای دیگر دارد و شما میتوانید برای دریافت مشاوره حضوری با بهترین متخصصین دندانپزشکی به شعبه ستارخان سیمادنت مراجعه کنید. در نتیجه اگر ساکن مناطقی همانند صادقیه، ستارخان، مرزداران، جنت آباد، سعادت آباد یا حتی کرج هستید قصد مراجعه به یک مرکز دندانپزشکی در اطراف منزل خود را دارید، میتوانید به مطب ستارخان سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، خیابان ستارخان، بین خیابان شادمهر و بهبودی، ساختمان پزشکان ستارخان، طبقه ۵
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.