جرم گیری دندان (بروساژ) چیست؟

پیش از آن که بخواهیم درباره جرم گیری دندان صحبت کنیم باید به تعریف مناسبی از جرم دندان‌ها بپردازیم. جرم دندان درواقع پلاک‌های میکروبی هستند که با رنگ زرد یا سفید دیده می‌شوند و به سطح دندان‌ها می‌چسبند. پلاک‌های دندانی توسط کلسیم بزاقی و دیگر املاح بزاق، با دندان‌ها، اتصال ضعیفی برقرار می‌کنند. با اینکه این اتصال بسیار ضعیف است، اما از بین بردن جرم دندان‌ها با مسواک و نخ دندان امکان پذیر نیست و برای انجام آن، نیازمند تجهیزات دندانپزشکی خواهیم بود.

شاید بارزترین مثال برای تشبیه جرم دندان‌ها، مثال کتری‌های خانگی باشند. آهکی که در داخل بدنه کتری‌ها سخت می‌شوند، همچون جرم‌های روی دندان‌ها هستند. برای تمیز کردن آن‌ها، تنها آب و وسایل شوینده کافی نیست و باید حتماً از ابزارآلات دیگری استفاده کرد.

علت ایجاد جرم روی دندان

زرد شدن دندانها علل زیادی دارد بعضی از خوارکی ها و رعایت نکردن بعضی نکات از عوامل ایجاد جرم می باشد. البته بعضی از افراد مادرزادی رنگ دندانهایشان کمی زرد رنگ است؛ که نمی توان آن را جرم دندان نامید.

پلاک‌های میکروبی که به رنگ زرد یا سفید هستند همراه با املاح بزاقی بر سطح دندان‌ها می‌چسبند و جرم دندان را تشکیل می‌دهند. برای برداشتن جرم‌های دندانی، باید جرم‌ گیری دندان کرد. جرمگیری دندان به دو صورت دستی و یا استفاده از دستگاه‌های اولتراسونیک در دندانپزشکی ها انجام می‌گیرد.در ادامه به عوامل تاثیر گذار اشاره خواهیم کرد:

• باکتری‌ها

 بسیاری از باکتری‌ها در دهان زندگی می‌کنند و هنگامی که مواد غذایی در دهان باقی مانده، برای باکتری‌ها غذایی فراهم می‌شود. باکتری‌ها سپس بر روی سطح دندان‌ها رشد می‌کنند و باعث ایجاد جرم روی دندان‌ها می‌شوند.

• غذاهای شیرین و نوشابه‌های گازدار

مصرف غذاهای شیرین و نوشابه‌های گازدار می‌تواند باعث ایجاد جرم روی دندان شود. قند و اسیدهای موجود در این غذاها و نوشیدنی‌ها، برای باکتری‌ها غذایی فراهم می‌کند و باعث افزایش تولید اسیدهای گرفته شده از باکتری‌ها می‌شود که می‌تواند باعث آسیب به مینای دندان شود.

• نوع غذای مصرفی

 مصرف مواد غذایی سرشار از قند، نمک و چربی، باعث ایجاد جرم روی دندان می‌شود.

• مسواک زدن

حتما مرتب مسواک زدن را در طول روز رعایت کنید که این مشکل به وجود نیاید و دچار پوسیدگی دندان نشوید. مسواک زدن مخصوصا در شب بسیار ضروری است؛ چون شما در طول روز غذا می خورید و اگر مسواک نزنید موادغذایی لابه لای دندان‌ها می ماند و در نتیجه باعث به وجود آمدن جرم می شود.

• سیگار

افراد سیگاری نیز دچار جرم دندان می شوند؛ چراکه سیگار توانایی مقابله با عفونت ها را از بین می برد. در نتیجه باکتری های که سیگار تولید می کند از بین نمی رود و به شکل جرم روی دندانها به وجود می اید.

• بزاق دهان

شاید برایتان جالب باشد که بدانید بزاق دهان نیز یکی از عوامل به وجود آمدن جرم روی دندان‌ها می باشد. حتی اگر در طول روز غذا نخوردید، مسواک را نباید حذف کنید؛ چون بزاق دهان نیز جرم دندان ایجاد میکند.

برای  جلوگیری از ایجاد جرم روی دندان، مصرف مواد غذایی سالم، مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان به همراه ویزیت های دوره‌ای دندانپزشک از اهمیت بالایی برخوردار است.

 همچنین جرم سفید و جرم نارنجی روی دندان، به عنوان دو نوع جرم معمول روی دندان ها شناخته می شوند.

جرم سفید: این نوع جرم روی دندان معمولا از تجمع پلاک و باکتری ها در دهان شکل می‌گیرد. این جرم باعث شکل‌گیری لایه‌ای سفید روی سطح دندان می‌شود که با برطرف کردن منابع باکتری‌ها و تمیز کردن دندان‌ها قابل برطرف شدن است. در برخی موارد ممکن است جرم سفید به عنوان علائمی از بیماری‌های دیگر مانند پوسیدگی دندان باشد.

جرم نارنجی: این نوع جرم روی دندان معمولا به دلیل تجمع بیش از حد پیگمانت‌های طبیعی دندان در داخل دندان شکل می‌گیرد. این جرم ممکن است ناشی از استفاده از داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها و آهن باشد و در برخی موارد ممکن است به عنوان علائم بیماری‌هایی مانند بیماری‌های لثه یا بیماری‌های قلبی مانند اندوکاردیت وجود داشته باشد. برای درمان جرم نارنجی، باید علت آن تعیین شده و درمان و جرم گیری دندان روی آن صورت بگیرد.

جرم دندان در کدام قسمت‌ها وجود دارد؟

جرم دندان در بخش‌هایی که مسواک کمتر به آن می‌رسد و تمیز کردن آن بخش‌ها سخت‌تر است، بیشتر تشکیل می‌شود. در امتداد لثه و بخش‌هایی از دندان که پر شده‌اند معمولاً جرم‌های دندانی تشکیل می‌شوند.

حتی اگر به خوبی بهداشت دهان را هم رعایت کنید، باز هم جرم گیری دندان نیاز خواهید داشت؛ چرا که باکتری‌ها همیشه مهمان دهان و دندان‌های ما هستند.

اگر از جرم گیری دندان ها غافل شوید، تنها به دندان‌هایتان آسیب نمی‌زنید. عدم جرمگیری دندان باعث ایجاد بیماری‌های لثه نیز خواهد شد. پس جرم گیری دندان‌ها را مهم بدانید.

جرم گیری دندان چگونه انجام میشود؟

دستگاه‌های اولتراسونیک رایج‌ترین دستگاه‌های جرم‌ گیری دندان‌ ها هستند. اولتراسونیک از انواع ابزارهای فراصوتی در دنیای پزشکی است که با ارتعاشات آن، می‌توان کارهای متفاوتی را انجام داد. ارتعاشات قلم اولتراسونیک باعث کنده شدن بخش‌های سخت شده پلاک‌های دندانی می‌شود و به سادگی جرم‌گیری انجام می‌شود.

برای جرم‌گیری با دستگاه اولتراسونیک باید سر دستگاه سرد نگه داشته شود و آب روی دندان‌ها برای شستن پلاک‌ها، اسپری شود.
روش دیگر جرم گیری دندان ها، استفاده از ابزارهای دستی جرم‌گیری است. این روش برای افرادی که جرم‌های سطحی روی دندان‌هایشان دارند، مناسب است. در این روش جرمگیری دندان، دندانپزشک به صورت دستی، پلاک‌های موجود روی دندان‌ها را می‌تراشد.

آیا جرم گیری مینای دندان را از بین می‌برد؟

متأسفانه باور غلطی در بین عموم مردم جا افتاده است که جرمگیری دندان موجب از بین رفتن و نازک شدن مینای دندان می‌شود. این در حالی است که دستگاه‌های جرم گیری تنها توان برداشتن جرم‌های دندانی را دارند و به هیچ عنوان آسیبی به مینای دندان وارد نمی‌کنند.

این افراد اگر از معایب جرم روی دندان آگاهی داشته باشند، به هیچ عنوان جرم گیری دندان را مضر تلقی نمی‌کنند. جرم‌های دندانی نه تنها باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند، بلکه لثه و بافت‌های لثه را تخریب می‌کنند و باعث ایجاد تحلیل لثه و در نهایت، لق شدن دندان‌ها می‌شوند.

علت حساسیت دندان بعد از جرمگیری

گاهی بعد از جرم‌گیری دندان‌ها، حساسیت دندانی ایجاد می‌شود. شاید تصور کنید که بخشی از مینای دندان شما از بین رفته است و به همین دلیل نسبت به سرما و گرما، دچار حساسیت دندانی شده‌اید. نگران نباشید. این روند کاملاً طبیعی است. بعد از چند روز شاهد کمتر شدن حساسیت دندانهایتان خواهید بود.

دلیل ایجاد این حساسیت، درواقع از بین رفتن بخش سنگینی از جرم‌های دندانی در امتداد لثه بوده است که با برداشتن آن‌ها، بخش‌هایی از ریشه دندان‌ها، به محیط بیرون اکسپوز می‌شود. درواقع ریشه دندان‌ها با محیط، ارتباط کوچکی برقرار می‌کنند که منجر به ایجاد حساسیت دندانی تا چند هفته خواهد شد.

هرچند وقت یکبار باید جرم گیری کنیم؟

مدت زمانی که باید برای جرم گیری اقدام کنید در همه افراد یکسان نیست، این عمل بستگی به وضعیت دندانهای افراد دارد. دندان بعضی از بیماران به دلیل حجم جرمی که روی دندانهایشان است مجبور می شوند که طی چند جلسه با کمک متخصص آن را از بین ببرند، اما بعضی افراد در همان جلسه اول جرم دندانهایشان پاک می شود و بعد از آن تنها باید از دندانهایشان مراقبت کند. البته همه ما شنیده ایم که هر فرد سالی یکبار نیاز به جرم گیری دارد.

آیا جرم گیری دندان درد دارد؟

شاید تجربه جرم گیری دندان اطرافیانتان را شنیده باید که بعضی از آنها گفته اند که جرم گیرید دندان درد داشته است و بعضی ها هم گفته باشند که نه دردی حس نکرده ایم! ما به شما دلیل را خواهیم گفت.

همه اینها به خاطر این است که حجم جرم دندانها با هم یکسان نیست و بسته به میزان جرم دندانها درد را حس خواهید کرد. نکته ای که باید به آن دقت کنید این است که حتی در جرم گیری متخصصان از بی حسی استفاده نمی کنند.

می توان از خمیر دندان ضد جرم استفاده کرد؟

قطعا جواب این سوال خیر است! چراکه جرم های دندانی با مسواک و یا خمیر دندان ضد جرم از بین نمی رود و این فقط یک تبلیغ است شاید برای مسواک زدن از بقیه خمیر دندانها مفید تر باشد اما برای از بین بردن جرم ها کمکی نمیکند. در این شرایط فقط یک متخصص با استفاده از تخصص خود می تواند در جرم گیری دندان به ما کمک کند.