یکی از چالشهای افرادی که نسبت به ارتودنسی دندانهای خود اقدام میکنند، رژیم غذایی ارتودنسی میباشد. چنانچه شما به تازگی تحت درمان ارتودنسی قرار گرفتهاید، ممکن است طی روزهای اول، حالت سخت و بسیار دردناکی را تجربه کنید. اما نگران نباشید، این درد پس از چند روز برطرف خواهد شد و فقط لازم است که شما انتخابهای آگاهانهای برای مواد غذایی مصرفی طی این زمان داشته باشید.
توجه داشته باشید که برای مراقبت از دندانهای خود، نیازی نیست که از خوردن غذاهای مورد علاقه خود دست بکشید؛ اما باید درنظر داشته باشید که غذاهایی را میل کنید که به بریسهای شما آسیب نزند. ایمن ترین راه برای داشتن بهترین رژیم غذایی در زمان ارتودنسی این است که از دکتر ارتودنسی خود درخواست کنید تا یک رژیم غذایی برای ارتودنسی به شما ارائه دهد و علاوه بر آن لیستی از باید ها و نباید های ارتودنسی را در اختیار شما بگذارد.
ارتودنسی، فشارهای جسمی، روحی و فیزیولوژیکی زیادی را به همراه دارد؛ لذا شما زمانی که ارتودنسی انجام دهید، نیاز به رژیم غذایی ارتودنسی دندان پیدا میکنید تا هم سلامت جسمی خود را حفظ کنید هم روند درمان خود را به درستی پیش ببرید. علاوه بر این، سن معمول ارتودنسی دوران نوجوانی است و افراد در این سن به دلیل در حال رشد بودن بدن و فشار روحی مربوط به بلوغ، نیاز مضاعفی به تغذیه مفید دارند که این مسئله، اهمیت رعایت رژیم غذایی ارتودنسی را دوچندان میکند.
توجه داشته باشید که در طول دوران ارتودنسی، باید بعضی عادتهای تغذیهای که منجر به شکستن بریس میشود را اصلاح کنید و نسبت به بایدها و نبایدهای غذایی در دوران ارتودنسی آگاه باشید. درواقع شما پس از سیمکشی دندانهایتان، لازم است تا تغییراتی را در عادتهای غذایی خود به وجود بیاورید.
برای رعایت رژیم غذایی در این دوران، به یاد داشته باشید که خوردن بعضی غذاها مانند آجیل یا شکلات سفت و چسبناک به بریس آسیب میزند و حتی ممکن است که آن را بشکند. بعضی غذاها ممکن است بین سیمها گیر کند و درآوردن آنها بسیار دشوار میشود. همچنین گاز زدن مواد غذایی سخت، براکتها و سیمها را از جا درمیآورد که این مشکلات علاوه بر ایجاد درد، دوره درمان را نیز طولانی میکند. بنابراین، توجه به تغذیه بعد از ارتودنسی، بسیار حائز اهمیت میباشد.
پس از انجام ارتودنسی دندان، لازم است تا نکات مهمی را در رژیم غذایی ارتودنسی درنظر بگیرید، نکاتی همچون:
مطلب پیشنهادی: هزینه ارتودنسی چقدر است؟
رعایت یک رژیم غذایی مناسب ارتودنسی که سالم، متعادل و مغذی باشد، در طول درمان، بسیار مهم است؛ زیرا با داشتن این رژیم، طول روند درمان شما کوتاه میشود. لذا گنجاندن خوراکیها و موادغذایی زیر در رژیم غذایی ارتودنسی، میتواند مفید و مناسب باشد:
شایان ذکر است؛ زمانی که شما در رعایت رژیم غذایی خود دقت زیادی داشته باشید، طول روند درمان ارتودنسی میتواند بسیار عالی و بدون مشکل طی شود. البته درصورتی که نمیتوانید غذاهای مورد علاقه خود را میل کنید، سعی داشته باشید تا غذاهای مختلفی را به عنوان جایگزین پیدا کنید و در انتخاب رژیم غذایی ارتودنسی، حتی الامکان از متخصص ارتودنسی خود مشورتهای لازم را بگیرید.
مطلب پیشنهادی: ناهماهنگی خط وسط دندانها
خوردن برخی از غذاها در روند درمان ارتودنسی، میتواند معایب زیادی را برای شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال تأثیر نوشابه و یا نوشیدنیهای دارای رنگدانه بر ارتودنسی، بسیار مخرب هستند. لذا تا حد امکان از خوردن این نوشیدنیها دوری کنید.
درنظر داشته باشید، رژیم غذایی که به شما توصیه میشود، در روزهای اول محدودیتهای بیشتری دارد و به مرور این محدودیتها کمتر میشوند. همچنین بالا بودن کیفیت این رژیم، میتواند زمان درمان شما را نیز کوتاهتر کند. پس باتوجه به همین مسئله، از خوردن مواد غذایی زیر دوری کنید:
در طول دوره ارتودنسی بهتر است از خوردن نوشیدنیهایی که اسید و قند زیادی دارند خودداری کنید را که این نوشیدنیها باعث پوسیدگی دندان می شوند. در صورت مصرف نوشیدنیهای شیرین بهتر است آنها را نهایتا یک بار در روز استفاده کنید. همچنین بهتر است همراه با وعدههای غذایی مصرف شود؛ چون در طول خوردن وعده غذایی بزاق بیشتری ترشح میشود و بزاق دهان موجب خنثی شدن اسیدها و پاکسازی دهان میشود.
مصرف نوشیدنی های گازدار و بدون الکل، مخصوصا سودا و کولا، نوشیدنیهای ورزشی مانند ایزوتونیک و انرژیزاها، آب میوههایی مانند آبلیمو که اسید سیتریک دارند و مایعات شیرین مانند عسل و شربت میتوانند بسیار مضر باشند. چرا که نوشیدنیهای گازدار به دلیل داشتن اسید میتوانند به دندانها آسیب بزنند، برای مثال کولا حاوی اسید فسفریک است که باعث از بین رفتن مینای دندان و آسیب زدن به براکتها میشود.
ضمن رعایت رژیم غذایی در طول دوران ارتودنسی، رعایت برخی از مراقبتهای بهداشتی ارتودنسی از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، یکی از نکاتی که پس از انجام ارتودنسی باید رعایت کنید، رسیدگی به بهداشت دهان است. اگر به بریسهای خود دقت کنید، متوجه یک فضای خالی میان دندان و فلز بریس میشوید.
این ناحیه، شاید در نظر بسیار کوچک باشد، اما نباید از مواد غذایی پر شود؛ زیرا در این صورت، ممکن است باعث خرابی و پوسیدگی دندانهای شما شود. بنابراین، حتما نحوه پاکیزه نگهداشتن ناحیه خالی میان دندان و بریس را از دکتر ارتودنسی خود سؤال کنید.
مطلب پیشنهادی: رادیولوژی و رادیوگرافی دیجیتال دندان
یکی دیگر از مراقبتهایی که باید انجام دهید، این است که شستشوی دندانهای خود را از یک طرف شروع کنید و پیش از این که دندان بعدی را پاک کنید، حتما دندانهای پیشین را خوب شستشو دهید. در نظر داشته باشید که شستشوی دندانهای عقب را با دقت بیشتری انجام دهید.
قابل ذکر است؛ رعایت بهداشت سیمهای ارتودنسی به عنوان مکمل تغذیه و رژیم ارتودنسی بسیار ضروریست. شما باید نکات خاصی را در حین مسواک زدن رعایت کنید و همچنین در مورد بهداشت دهانتان بسیار جدیتر شوید.
در ابتدای دوران ارتودنسی ممکن است هنگام جویدن غذا، احساس خوشایندی نداشته باشید؛ اما آرام جویدن غذا و نوشیدن مقادیر بیشتر آب و استفاده بیشتر از دندانهای عقبی، میتواند این حس ناخوشایند را تا حدود زیادی از بین ببرد.
در پایان، یادآور میشویم که در فواصل منظمی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید و در صورت بروز هرگونه مشکل برای سیم ارتودنسی، سریعا به متخصص خود مراجعه نمائید. توجه داشته باشید که رژیم غذایی ارتودنسی، مراقبتهای بهداشتی پس از عمل ارتودنسی و حفظ سلامت دهان و دندان نباید به هیچ عنوان به تأخیر بیافتد. یکی از بهترین و باتجربه ترین متخصصین ارتودنسی در تهران، دکتر مسعود داوودیان در کلینیک سیمادنت هستند که می توانید برای انجام ارتودنسی دندان به ایشان مراجعه نمایید.
خیر، بهتر است از این مواد استفاده نشود چون ممکن است لای بریس ها گیر کند و فرد را دچار مشکل کند.
بله می توان مصرف کرد اما بهتر است به قطعات کوچک تقسیم شود.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، دارای بورد تخصصی ارتودنسی با بیش از ۱۵ سال سابقه در درمان انواع ناهنجاریهای دندان و فک و عضو هیئت مدیره ارتودنتیستهای ایران و موسس انجمن ارتودنتیستهای جوان هستند.