ارتودنسی دندان اگر چه در ظاهر دانش جدیدی است اما کشف برخی از اجساد و مومیاییهای باستانی نشان دهنده این است که ارتودنسی پیش از میلاد مسیح انجام میشده است. برای انجام ارتودنسی، قرنها پیش از فلز و سیمهایی که دور دندانها پیچیده میشد، استفاده میکردند. در بین دندانهای مومیاییها، نخهایی از احشام گوناگون پیدا شده است که برای به حرکت درآوردن دندانها مورد استفاده قرار میگرفت.
ترکیب این تجهیزات در کنار یکدیگر، چیزی شبیه به ارتودنسیهای مدرن را پدید میآورد. انجام ارتودنسی در قرنها پیش، بیانگر اهمیت زیبایی دندانها و لبخند از همان زمان بوده است.
عناوینی که قرار است در این مقاله بررسی شود:
ارتودنسی ممکن است به عنوان یکی از مدرن ترین بخشهای دندانپزشکی به نظر برسد اما پروژه ارتودنسی که برای ایجاد یک لبخند کامل انجام میگیرد، پروژهای از مصر باستان بوده است. از طریق دستگاههای مختلف و تکنیکهای گوناگون، ارتودنسی به تدریج توسعه پیدا کرد و اکنون نیز به شکل جدید خود دست یافته است.
تاکنون مومیاییهای بسیاری را یافتهاند که با تجهیزات و ابزارهای متصل به دندانهایشان، مدفون شدهاند. این مومیاییها نشان دهنده این موضوع هستند که از همان ابتدا، زیبایی دندانها اهمیت داشته است و برای ردیف کردن دندانها، کارهای گوناگونی انجام میشده است. قدمت ارتودنسی به سالهای ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال قبل از میلاد بازمیگردد.
همانطور که گفتیم اگر چه ارتودنسی نامی جدید در سالهای اخیر است اما دانش ارتودنسی چندین قرن است که مورد استفاده قرار میگیرد. ارتودنسی یکی از شاخههای علم دندانپزشکی است که به عنوان اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی شناخته میشود.
مطلب پیشنهادی: معرفی بهترین متخصص ارتودنسی
در برخی از اجساد مومیاییها، حلقههای فلزی روی دندانها پیدا شده است. این حلقهها که در فواصل بین دندانها قرار گرفته است، با کمک نخ هایی که از احشام حیوانات تهیه شده بود، دور تا دور دندانها را فرا میگرفتند و در نهایت، چیزی شبیه به تجهیزات امروزی ارتودنسی را تشکیل میدادند. پیش از میلاد مسیح، بقراط و ارسطو نظراتی درباره انجام ارتودنسی داده بودند اما به عنوان طرح درمانی مورد استفاده قرار نگرفته بود تا این که فردی به نام “سلوس” طرح درمانی ارتودنسی را که تنها بر فشار انگشت استوار بود، پیشنهاد کرد.
باستان شناسان، مومیاییهای بسیاری را کشف کردهاند که در بین دندانهایشان، مواد خام فلزی قرار گرفته است. این تجهیزات فلزی که به روشهای گوناگون در بین دندانها به ویژه دندانهای افتاده شده قرار میگرفت، باعث به حرکت درآمدن سایر دندانها میشد. باستان شناسان با شناسایی اجساد به دست آمده اثبات میکنند که در گذشته برای انجام ارتودنسی و حفظ فضاهای از دست رفته، از تجهیزات خاصی استفاده میشده است که شکل امروزیتر آن، همین تجهیزات ارتودنسی است که در بیمارستانها و مطبها مورد استفاده قرار میگیرد.
اولین بار، در سال ۱۸۵۸ فردی به نام نورمن کینگسلی که پزشک، مجسمه تراش، نویسنده و هنرمند بود، مقالهای درباره ارتودنسی نوشت. از آن جایی که مقاله وی بسیار مورد استقبال قرار گرفت، بسیاری او را پدر علم ارتودنسی جهان میدانند. او در سال ۱۸۸۰ کتابی با عنوان “درمان دفرمیتی های دهانی” منتشر کرد و در سال ۱۹۰۰، مال اکلوژن را که توسط ادوارد انگل ارائه شده بود، بر پایه ساده ای طبقه بندی کرد.
در ایران واژه ارتودنسی دیرتر به گوش رسیده است و آقای دکتر علی اکبر بهرمان، پدر ارتودنسی ایران با تلاشهای بی وقفه خود، توانست تحولات عظیمی در این شاخه دندانپزشکی ایجاد کند. دکتر بهرمان با تنظیم و تدوین دورههای تخصصی دندانپزشکی در ایران توانست، دورههای تخصصی ارتودنسی در ایران را استارت بزند و لبخند را به لب بسیاری از بیماران هدیه کند. امروزه تقریباً مشکلات و ناهنجاریهای دندانی و فکی به طور کامل با انجام ارتودنسی برطرف میشوند، از این رو ارتودنسی یکی از مهمترین شاخههای دندانپزشکی است که استفاده از آن در میان مردمی که دچار ناهنجاری دندانی هستند، رایج است.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، دارای بورد تخصصی ارتودنسی با بیش از ۱۵ سال سابقه در درمان انواع ناهنجاریهای دندان و فک و عضو هیئت مدیره ارتودنتیستهای ایران و موسس انجمن ارتودنتیستهای جوان هستند.