اکثر والدین به دلیل اینکه دندانهای کودکان موقتی هستند، موضوع بهداشت دهان و دندان کودک و اثرات آن بر عفونت دندان کودکان را اصلا جدی نمیگیرند و از آن غافل میشوند. بنابراین در همین ابتدا لازم است بدانید که بهداشت دهان و دندان کودکان، امری بسیار مهم و ضروری است و عدمتوجه به آن میتواند موجب عفونت دندان کودک شما و آسیبهای پس از آن شود.
زمانی که یک دندان دچار پوسیدگی میشود، باکتریهاى عفونتزا به داخل پالپ دندان نفوذ میکنند و واکنش دفاعى بدن در برابر آنها، سبب بروز عفونت دندان و التهاب آن میگردد.
عواملی همچون پوسیدگی دندان، شکستگی دندان و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان میتواند باعث بروز مشکلاتی مثل عفونت دندان کودکان و آبسه لثه شود. بنابراین هنگامی که دندان کودک شما دچار عفونت میشود، بهتر است که سریعا برای درمان به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید تا معاینه و بررسیهای لازم انجام شود.
در این مقاله قصد داریم تا توضیحات مفصلی در مورد عفونت دندان کودکان و نشانههای آن و همچنین راهکارهای درمانی و پیشگیری از این عفونت را با شما به اشتراک بگذاریم، پس تا پایان این مقاله از سیمادنت کلینیک با ما بمانید.
عفونت دندان کودکان، ممکن است با علائم و نشانههای مختلفی همراه باشد که برخی از مهمترین نشانه های عفونت دندان کودکان شامل موارد زیر است:
وقتی که کودک شما از درد شدید دندان شکایت میکند، معمولاً نشانهای از التهاب یا عفونت دندانی است.
ممکن است به علت عفونت دندان، قسمتهایی از لثه یا بافتهای اطراف دندان؛ متورم و قرمز شوند.
در برخی موارد، عفونت دندانی میتواند با تب همراه باشد. البته توجه داشته باشید که تب بر اثر عفونت دندان، معمولاً همراه با دیگر علائم عفونت دندان کودکان ظاهر میشود.
در اکثر مواقع، دندانی که عفونت دارد به طعم غذاها و یا دماهای گرم و سرد؛ حساسیت نشان میدهد.
برخی مواقع ممکن است که دهان و دندان، بوی نامطبوعی داشته باشند که نشاندهنده وجود عفونت است.
با توجه به موارد ذکر شده، توصیه میشود که در صورت مشاهده هر یک از این علائم در کودک خود، به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید تا علت واقعی مشکل، مشخص و درمان مناسب آن انجام شود.
عفونت دندان در کودکان به دنبال عوامل مختلفی اتفاق میافتد که برخی از مهمترین علل عفونت دندان کودکان عبارتند از:
یکی از شایعترین علل عفونت دندان کودکان، پوسیدگی دندان است. پوسیدگی دندان به دلیل تجمع باکتریها روی دندان و نفوذ به لایههای پالپی و تخریب ساختمان آن ایجاد میشود.
اگر دندان کودک شما شکسته و آسیب دیده باشد، باکتریها میتوانند وارد دندان و باعث عفونت آن شوند.
تورم لثهها منجر به التهابات دندانی میشود که باعث مهیا شدن شرایط برای رشد باکتریهای عفونتزا میگردد.
عدمتوجه به مسواک زدن باعث عدم دفع مواد غذایی باقیمانده در زنجیرههای بین دندانی میشود. به همین دلیل، تجمع باکتریها و آلودگی دندان باعث عفونت دندان کودکان میگردد.
قابل ذکر است که بیتوجهی و عدمرسیدگی به هریک از این عوامل میتوانند به عفونتهای جدی دندان کودک شما منتهی شوند؛ بنابراین اهمیت مراقبت از دندانهای کودکان، بهویژه دندانهای شیری که برای سلامت دندانهای دائمی دارای نقش اساسی هستند، حائز اهمیت است.
مطلب پیشنهادی: برای آفت دهان چی بخوریم؟
عفونتهای دندانی کودکان، انواع مختلفی دارد که در ادامه این نوشتار؛ مهمترین انواع عفونت دندان کودکان را بصورت مفصل، بررسی خواهیم کرد.
عفونت حاد دندان کودکان با درد شدید، تورم و التهاب لثه شروع میشود؛ بطوریکه کودک شما درد زیادی در دندان خود احساس میکند که حتی ممکن است با تب نیز همراه باشد. این عفونت، اغلب به علت پوسیدگی شدید، آسیبدیدگی دندان و یا شکستگی آن بهوجود میآید.
عفونت حاد دندان، ممکن است باعث شود که کودکان در ناحیه آلوده، حساسیت زیادی نسبت به گرما و سرما نشان دهند. برای کنترل و درمان این عفونت حاد، معمولا از آنتیبیوتیکها و داروهای ضد التهاب استفاده میشود. البته در موارد شدیدتر، انجام عصبکشی و یا نهایتا خارج کردن دندان آسیب دیده؛ برای ازبینبردن عفونت دندان و عدمسرایت به سایر قسمتهای بدن، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
عفونت مزمن دندان، معمولا به آرامی و در طولانی مدت بهوجود میآید. این نوع عفونت دندان کودکان با نشانههایی همچون درد ملایم و البته مداوم، حساسیت به گرما یا سرما، تغییر رنگ دندان، التهاب و تورم لثه و یا آبسه؛ بروز میکند.
عفونت مزمن دندان کودکان، معمولاً به دلیل پوسیدگی آرام آرام لثه در طولانی مدت به وجود میآید و در صورت عدم درمان مناسب، به عفونتهای دندانی پیشرفتهای تبدیل خواهد شد. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه نشانهای از عفونت مزمن دندان کودکان، لازم است درمان مناسب که شامل اصلاح پوسیدگی و تخلیه عفونت موجود در آبسه لثه است؛ انجام شود.
“مطلب پیشنهادی: ارتودنسی دندان“
با توجه به تشخیص دندانپزشک پیرامون نوع و شدت عفونت، روش های درمان عفونت دندان کودکان؛ مختلف است که در ادامه، اصلیترین روشهای درمان این عفونت را بررسی خواهیم کرد.
متخصصین دندانپزشکی معمولا زمانی استفاده از آنتیبیوتیکها را تجویز میکنند که کودکان، درد بسیار زیاد و غیرقابل تحملی را در دندان خود احساس میکنند. استفاده از آنتیبیوتیکها به مدت ۴ تا ۵ روز میتواند باکتریها و عفونتهای موجود در دهان و دندان کودک شما را ازبین ببرد که پس از طی این مدت؛ معمولا درد دندان کاملا تسکین پیدا میکند.
معمولا قبل از تجویز آنتی بیوتیکها، لازم است تا چرک و عفونت موجود در داخل آبسه تخلیه شود. چرا که آبسهها محل تجمع باکتریها هستند و در صورت عدم تخلیه چرکها و عفونتهای داخل آن، این امکان وجود دارد که روند درمان عفونت دندان، موفقیتآمیز نباشد.
قابل ذکر است که از ترکاندن آبسه دندان کودکان، بدون مشورت با دندانپزشک و به صورت خودسرانه در منزل، جدا خودداری کنید؛ زیرا شما با این کار ممکن است باعث انتشار عفونت به سایر قسمتهای دهان کودک شوید.
درصورتیکه عفونت به پالپ دندان که مرکز حیاتی دندان است و یا به قسمت ریشه دندان برسد و گسترش یابد؛ عصبکشی دندان، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. عصبکشی دندان، شامل تخلیه و تمیز کردن کامل کانالهای ریشه دندان و پرکردن آنها با مواد خاص دندانپزشکی است؛ تا باکتریها و آلودگیهای داخل مغز دندان از بین بروند و نیازی به کشیدن دندان نباشد.
بهترین درمان عفونت دندان کودکان در خانه، مراقبت منظم از دندانها و لثهها است که شامل شستشوی دهان با دهانشویهها و استفاده از مسواک بطور منظم میباشد. همچنین، پرهیز از مصرف موادغذایی قندی و نوشیدنیهای شیرین و استفاده از رژیم غذایی سالم میتواند از بهترین روشهای کنترل و درمان عفونت دندان کودکان در خانه باشد.
“مطلب پیشنهادی: ایمپلنت دندان“
شاید بتوان گفت که انجام اقدامات پیشگیری کننده از عفونت دندان، راحتترین کار ممکن برای رها شدن از دغدغه عفونت دندان کودکان میباشد. برخی از موثرترین روش های پیشگیری از عفونت دندان کودکان عبارتند از:
شستشوی دهان و دندانها حداقل دو بار در روز، با مسواک و خمیردندان مناسب کودکان.
اطمینان حاصل کنید که کودک شما، مواد غذایی سالم و کمشکر مصرف میکند که باعث کاهش خطر تجمع باکتریها در دهان و پیشگیری از عفونت میشود.
همواره از دندانهای کودکتان مراقبت کنید و در صورت وجود علائمی همچون سیاهی، تورم و التهاب دندان و لثه و یا خونریزی، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا عفونتها و مشکلات دندانی کودک شما؛ به موقع تشخیص داده و درمان شود.
استفاده از دهانشویهها و یا خمیردندان حاوی فلوراید میتواند کمک کند تا دندانهای کودک شما نسبت به عفونتهای احتمالی، مقاومت بیشتری پیدا کنند.
کودک خود را آموزش دهید که از مصرف افراطی قند و شیرینیها اجتناب کند، زیرا این مواد میتوانند باعث رشد باکتریهای تخریبکننده دندان و عفونت آنها شوند.
با توجه به موارد ذکر شده و با رعایت این روشها، میتوانید خطر ایجاد عفونت دندان کودکان را به حداقل برسانید و سلامت دندانهای آنها را تقویت کنید.
جهت جلوگیری از عفونت دندان کودکان، لازم است والدین توجه بیشتری به مراجعات منظم و دورهای دندانپزشکی داشته باشند. اکثر والدین پس از تسکین درد دندان کودک خود از مراجعه به دندانپزشکی منصرف میشوند و فکر میکنند که دندان کودکشان بهبود یافته است؛ اما چهبسا دندان دچار نوعی عفونت مزمن شده باشد که ممکن است هر لحظه گسترش یابد و به صورت حاد و اورژانسی درآید.
بنابراین، برای جلوگیری از عفونت دندان کودکان؛ حتما به مراقبت منظم از دندانها و لثههای کودک توجه داشته باشید و سعی کنید کودکتان را عادت دهید تا از مصرف مواد غذایی با قند زیاد و نوشیدنیهای شیرین اجتناب کند.
برای کنترل و درمان عفونت لثه کودکان بسته به نوع، شدت و محل عفونت؛ متخصصین دندانپزشکی معمولاً آنتیبیوتیکهایی مانند آموکسی سیلین، مترونیدازول یا کلیندامایسین، مینوسیکلین و یا داکسی سیلین را تجویز میکنند.
بله، عفونت دندان کودکان میتواند خطرناک باشد و در موارد شدیدتر، عفونت دندان میتواند منجر به عفونت خون شود و به سایر اعضا و سیستمهای بدن آسیب برساند. همچنین وجود عفونتهای شدید دندانهای شیری میتوانند بر رشد و سلامت دندانهای دائمی کودک؛ اثرات منفی داشته باشند.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.