از دست دادن دندانها ضمن اینکه میتواند بر روی زیبایی و اعتماد به نفس افراد تاثیرگذار باشد، آسیبهای زیادی برای سلامتی آنها نیز به دنبال خواهد داشت. متاسفانه امروزه به دلیل سبک زندگی مدرن، شاهد انواع رژیمهای غذایی نادرست و مصرف بیش از حد تنقلات و شرینیجات هستیم. این امر موجب افزایش پوسیدگی دندانها شده و سلامت دهان و دندان را به خطر انداخته است. خوشبختانه با پیشرفت علم، روشهای گوناگونی برای جایگزین کردن دندانهای از دست رفته به وجود آمده است.
دو نمونه از این روشهای پرطرفدار، ایمپلنت و دندان مصنوعی هستند. شاید برای شما فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی جای سوال باشد و انتخاب اینکه کدام روش بهتر است، گیج کننده به نظر برسد. از طرفی انتخاب روش مناسب به عوامل متعددی بستگی خواهد داشت و باید ابتدا با مزایا و معایب هر روش به خوبی آشنا شوید، تا بتوانید جایگزین مناسبی را برای دندانهای از دست رفته خود پیدا کنید.
به همین دلیل در این مقاله به شرح روشهای ایمپلنت و دندان مصنوعی میپردازیم و ضمن بررسی تفاوت های این دو روش مزایا و معایب هر یک را توضیح میدهیم؛ با ما تا پایان این مقاله از سیمادنت کلینیک همراه باشید.
هدف از انجام ایمپلنت دندان و دندان مصنوعی یک چیز است. در واقع هر دو این روشها جایگزینی برای دندانهایی هستند که به هر دلیلی از دست رفتهاند. فرق ایمپلنت دندان و دندانهای مصنوعی در میزان ماندگاری، روش انجام کار، متریال مورد استفاده، هزینه و… بستگی دارد. ایمپلنت دارای استحکام بیشتری است. همچنین طول عمر و زیبایی بیشتری دارد و باعث ایجاد مشکلاتی در تکلم افراد نمیشود.
البته باید در نظر داشت که هر دو این روشها جزو مؤثرترین راهها برای جایگزینی دندان و ایجاد لبخندی زیبا محسوب میشوند. افراد با مقایسه این دو روش درمییابند که با توجه به شرایط هر بیمار، بهترین انتخاب برای او متفاوت خواهد بود. در ادامه مطلب به مقایسه و فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی با یکدیگر میپردازیم.
مواردی که میتوان به عنوان فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی بیان کرد، عبارتند از:
از آنجایی که در روش ایمپلنت دندان از یک پیچ تیتانیومی استفاده کرده و به عنوان پایه در درون استخوان فک قرار میدهند، این پایه میتواند به استخوان فک جوش خورده و شبیه به ریشه دندان طبیعی، ماندگاری و استحکام بالایی داشته باشد. اما این مزیت در رابطه با دندانهای مصنوعی وجود ندارد و این پروتزها فقط بر روی لثه قرار میگیرند. همین امر موجب ماندگاری کم دندانهای مصنوعی در مقایسه با ایمپلنتهای دندانی میشود. به طوری که طول عمر دندانهای مصنوعی در حدود ۷ تا ۱۰ سال است، اما ایمپلنتها از دوام بالایی برخوردارند و حتی با مراقبت صحیح میتوان این طول عمر را افزایش داد.
ایمپلنتهای دندانی مانع از تحلیل رفتن لثه میشوند و برای سلامتی دهان و دندان مفید هستند. این در حالی است که دندانهای مصنوعی در طولانی مدت میتوانند موجب تحلیل استخوان و لثه شوند.
از مزایایی که میتوان برای انواع دندان مصنوعی به شمار آورد، هزینه کمتر آن نسبت به ایمپلنت است. البته این امر کاملا طبیعی است و ایمپلنت به دلیل نیاز به تجهیزات دقیقتر و حساسیت بیشتر، دارای هزینه بیشتری نیز خواهد بود. باید در نظر گرفت که این هزینه نسبت به مزایای بسیار این روش، چندان زیاد نیست.
یکی از مواردی که میتوان به عنوان فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی به شمار آورد، طول درمان ایمپلنت نسبت به دندان مصنوعی است. برای اینکه پایههای ایمپلنت دندان به استخوان فک جوش بخورند، به مدت زمان طولانی نیاز دارند. به طوری که طول درمان برای ایمپلنتهای معمولی در حدود ۶ ماه است. اما مراحل ساخت و جایگذاری دندان مصنوعی در مدت زمان کمتر از ۱ هفته انجام میشود. البته در روش ایمپلنت، برای حل این موضوع از روشهای مختلفی مانند روکش موقت، ایمپلنت فوری و … استفاده میکنند.
مراقبت از دندانهای مصنوعی دشوارتر است، زیرا باید شبها و قبل از خواب دندان مصنوعی را از دهان خارج کرده و در مایع ضدعفونی قرار داد. همچنین این نوع دندانها پس از خوردن باید با مسواک به خوبی تمیز شوند، این در حالی است که مراقبت از ایمپلنت دندان آسانتر بوده و شباهت زیادی به مراقبت از دندان طبیعی دارد.
از نظر زیبایی ظاهری، دندانهای مصنوعی ظاهری مصنوعیتر نسبت به ایمپلنت دندان دارند، در حالی که ایمپلنت موجب ایجاد ظاهری شبیه به دندانهای طبیعی انسان میشود و ظاهری طبیعیتر دارد.
فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی به همین موارد ختم نمیشود. تفاوت در روند انجام درمان نیز یکی دیگر از تفاوتهای این دو روش است. روند انجام درمان در دندان مصنوعی بسیار آسان و سریع خواهد بود، اما برای انجام ایمپلنت، پزشک باید ابتدا از طریق جراحی پایه ایمپلنت را درون استخوان فک جایگذاری کند.
برای اینکه بیمار دردی را حس نکند، پزشک از بیحسی استفاده میکند، بنابراین جای نگرانی وجود ندارد. نیاز به جراحی برای ایمپلنت را نمیتوان از نقاط ضعف آن به حساب آورد، اما ممکن است این کار برای بسیاری از افراد ناخوشایند باشد.
دندانهای مصنوعی ممکن است در دهان لق شده و مشکلاتی را برای صحبت کردن افراد ایجاد کنند. اما ایمپلنت چنین مشکلی به دنبال نخواهد داشت.
ایمپلنت دندان را میتوان یکی از بهترین روشهای درمانی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته دانست. در این روش التدا پزشک از طریق جراحی، یک پایه فلزی را در درون استخوان فک جای میدهد تا به آن جوش بخورد. پس از اینکه پایه ایمپلنت به فک جوش خورد، قالب گیری برای ساخت روکش انجام شده و روکش یا تاج در لابراتوار ساخته میشود. این روکش به وسیله رابطی به نام اباتمنت بر روی پایه قرار میگیرد. پایه ایمپلنت از جنس فلز تیتانیوم است و تاج دندان بر روی آن سوار میشود.
دندان مصنوعی نوعی درمان موثر برای جایگزینی دندانهایی است که در اثر عوامل متعدد از دست رفتهاند. در این روش نوعی پروتز بر روی بافت لثه قرار میگیرد و ضمن کمک به جویدن غذا، موجب زیبایی و بازگرداندن اعتماد به نفس فرد میشود. ساخت دندان مصنوعی هم جنبه علمی و هم جنبه هنری دارد.
امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی و به کارگیری تکنیکها و مواد خاص، ظاهر دندانهای مصنوعی نسبت به گذشته مطلوبتر شده است. دندانهای مصنوعی همچنین به صورت تکه ای یا پارسیال برای قرار دادن در اطراف دندانهای موجود در دهان ساخته شده و مورد استفاده قرار میگیرند. این دندانها قابلیت از دهان بیرون آوردن و تمیز شدن دارند.
از مزایای ایمپلنت دندان در مقایسه با دندان مصنوعی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پس از شرح فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی و در کنار مزایایی که برای ایمپلنت برشمردیم، باید بدانید که این روش معایبی نیز دارد. از این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
روش ایمپلنت دندانی نسبت به دندان مصنوعی هزینهی بیشتری دارد.
ایمپلنت دندانی برای همه افراد نمیتواند مناسب باشد و برای جایگذاری ایمپلنت به استخوان و لثههای سالم نیاز است. این امر باعث میشود تا ایمپلنت به خوبی در فک قرار بگیرد. برای این کار میتوان از روش پیوند استخوان استفاده کرد که موجب افزایش هزینه ایمپلنت دندان خواهد شد.
برای انجام دادن ایمپلنت دندان به شرایط خاصی نیاز خواهد بود و باید حداقل استانداردهایی در سلامت استخوان و سیستم ایمنی بیمار وجود داشته باشد. به طور معمول پیش از انجام ایمپلنت دندان، متخصص ایمپلنت وضعیت سلامت دندان را به وسیله معاینه بیمار مورد بررسی قرار میدهد.
برای برخی افراد که به دلیل مشکلات سلامتی متعدد دیابت، شیمی درمانی برای درمان سرطان، مشکلات مربوط به سیستم ایمنی، پوکی استخوان و … امکان انجام ایمپلنت دندان را ندارند و در این صورت درمان ایمپلنت میتواند با شکست مواجه شود. در چنین شرایطی استفاده از روش دندان مصنوعی برای فرد بهتر خواهد بود.
با توجه به آن چه که در این مقاله راجع به فرق ایمپلنت و دندان مصنوعی گفته شد و مزایایی که برای روش ایمپلنت دندانی نسبت به دندان مصنوعی برشمردیم، میتوان گفت ایمپلنت در اکثر موارد انتخاب بسیار بهتری خواهد بود. هزینه این روش درمانی بیشتر از دندان مصنوعی است، اما میتوان آن را نوعی سرمایه گذاری بلند مدت برای تامین سلامت دهان و دندان به شمار آورد که بیش از ۲۰ سال ماندگاری خواهد داشت.
فراموش نکنید که انتخاب بهترین روش درمانی برای هر فردی متفاوت خواهد بود و به عوامل متعددی بستگی دارد. بنابراین باید با مراجعه به یک دندانپزشک حاذق، ابتدا توسط متخصص معاینه شوید تا بتوانید بهترین روش درمانی را انتخاب نمایید.
انتخاب نوع مناسب پروتز دندان تا حد زیادی به وضعیت بیمار بستگی دارد. پزشک پس از اینکه وضعیت دندانها و دهان فرد را به خوبی مورد بررسی و معاینه قرار میدهد، به بیمار بهترین روش بازسازی دندان را توصیه میکند. در این معاینه پزشک به تعداد دندانهای که نیاز به جایگزینی دارند و وضعیت اولیه فک و لثه توجه میکند. همچنین وضعیت سیستم ایمنی و بیماریهای فرد را در نظر میگیرد.
هنگامی که پزشک پروتزهای متحرک را بر روی ایمپلنت قرار میدهد، پروتز مبتنی بر ایمپلنت را برای بیمار انجام میدهد. این روش برای بیماران سالمندی که نمیتوانند از ایمپلنتهای ثابت به خوبی مراقبت کنند، مناسب خواهد بود و در عین حال عملکرد کاملی برای جویدن غذا در اختیار آنها قرار میدهد.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.