یکی از دغدغه های بسیاری از افراد در اصلاح طرح لبخند، داشتن دندان هایی سفید و بدون لکه است. به همین دلیل این دسته از افراد دست به دامان استفاده از انواع سفید کننده های دندان می شوند، بدون اینکه بدانند با اینکار چه آسیبی را به دندان خود وارد می کنند. سفید کننده ها انواع مختلفی دارند که در ادامه با روش کار هر یک و مضرات آن ها آشنا خواهید شد.
متاسفانه دندان ها به علل مختلفی دچار تغییر رنگ شده و زرد و گاهی سیاه می شوند. یکی از علل اصلی تغییر رنگ دندان ها، بالا رفتن سن می باشد که باعث تغییر رنگ دندان ها می شود. از سوی دیگر نوشیدن چای، قهوه، کشیدن سیگار و دیگر مواد مخدر، خوردن برخی از خوراکی ها و …، از دیگر عواملی هستند که باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند.
اما پس از تغییر رنگ دندان ها، متاسفانه افراد بدون معاینه پزشک، به صورت خودسر، از سفید کننده های دندان استفاده می کنند که متاسفانه علاوه بر اینکه از این روش ها نتیجه مثبتی نمی گیرند، بلکه دندان های آن ها نیز با این مواد کم کم خراب می شوند.
بنابراین پیش از استفاده از هر روشی برای سفید کردن دندان ها، بهتر است با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است جرم دندان ها به حدی سنگین باشد که با روش هایی دیگر نیاز به سفید کردن و جرم زدایی دندان ها باشد.
امروزه در بسیاری از داروخانه ها، چسب های سفید کننده به فروش می رسد که فروشندگان این چسب ها مدعی هستند که این چسب ها یکی از بهترین سفید کننده ها می باشند. این چسب ها از قطعات کوچک پلاستیکی حاوی پراکسید هیدروژن ساخته شده است که برای رفع لکه های دندان و سفید شدن آن ها، باید این چسب ها را بر روی دندان گذاشت تا اثر کند. متاسفانه پراکسید هیدروژن موجود در این چسب ها با نفوذ به مینای دندان و سپس عاج دندان، کلاژن های موجود در عاج دندان را از بین برده و تکه تکه می نماید. اما علاوه بر این موضوع، مضرات سفید کننده های دندان عبارتند از:
یکی دیگر از مشکلات این چسب ها این است که به دلیل اینکه این نوع چسب ها نمی تواند به قسمت های میانی و انحنای دندان ها وارد شوند، پس از استفاده، این قسمت ها زرد مانده و سایر قسمت ها سفید می شوند که شکلی نازیبا را بوجود می آورند.
همچنین بخوانید: تفاوت لمینت و بلیچینگ
پودرهای سفید کننده های دندان نیز یکی از سفید کننده ها به شمار می روند که افراد برای سفید شدن سریع دندان ها در خانه، از این پودرها استفاده می کنند. اما متاسفانه این پودرها نیز مانند سایر سفید کننده های دندان دارای مضراتی برای دهان و دندان می باشد. پودرهای سفید کننده حاوی سیلیس هستند که این ماده می تواند باعث از بین رفتن مینای دندان شده و دندان ها را بسیار حساس نماید. همچنین اگر از این پودرها به میزان خیلی زیادی در طول روز و هفته استفاده شود، کم کم باعث شکستگی و ترک خوردن دندان ها می شود.
همچنین بخوانید: لکه های سفید روی دندان کودکان
شاید یکی از بهترین و کم عارضه ترین سفید کننده ها، استفاده از ژل های سفید کننده دندان است که پزشکان بر این باورند که این مواد به دلیل اینکه با غذا خوردن و شستن دندان ها، پاک می شوند، بسیار کم عارضه و بی خطر هستند. این مواد حاوی اسید کمتری نسبت به دیگر مواد سفید کننده هستند که گاهی و با تعداد دفعات کم می توان از این مواد استفاده نمود.
اما خمیر دندان های سفید کننده دندان به دلیل ترکیباتی که دارند، فقط می توانند برخی از لکه های موجود بر روی دندان ها را پاک نمایند و به مینای دندان نیز آسیب می زنند. در این هنگام مینای دندان نازک شده و به عاج دندان نیز آسیب وارد می شود. بنابراین دندان شما کم کم حساس شده و با حس هر گونه گرما و سرما، عصب های دندان تحت تاثیر قرار گرفته و شما احساس درد خواهید نمود.
سفید کننده ها علاوه بر اینکه برای دهان و دندان بسیار مضر هستند، دارای تاثیری کوتاه مدت هستند و پس از مدت کوتاهی استفاده از این مواد، مجددا رنگ دندان ها به حالت اولیه باز می گردد. اما مشکل این است که در بسیاری از موارد، مشکل بیمار برای تغییر رنگ دندانها، گاهی یک پوسیدگی ساده است و جرم گیری دندان نه تنها مشکل را حل نمی کند، بلکه به لثه و دندان نیز آسیب می رساند. بنابراین برای سفید کردن دندان ها، حتما باید اینکار را زیر نظر دندانپزشک انجام دهید و هیچ گاه بدون مشورت از این سفید کننده ها استفاده نکنید.
همچنین بخوانید: آیا می توان برای افراد سیگاری ایمپلنت انجام داد؟
متاسفانه بسیاری از سودجویان بدون توجه به سلامت افراد، دست به تولید سفید کننده های دندان می زنند و آن را در داروخانه ها و دیگر مراکز به فروش می رسانند. این سفید کننده ها همگی برای دندان ها بسیار مضر هستند.
دندان ها از سه لایه، مینا، عاج و ریشه تشکیل شده اند که هر یک از این لایه ها دارای وظایف خاصی برای حفظ سلامت دندان ها می باشند. مینای دندان که قسمت رویین دندان را تشکیل می دهد، وظیفه محافظت از دندان را بر عهده دارد. در زیر مینای دندان، عاج قرار گرفته است که از مقدار زیادی کلاژن تشکیل شده است. در پایین ترین قسمت دندان نیز ریشه ها و عصب دندان قرار دارند که بسیار حساس می باشند. متاسفانه بیشتر این مواد نیز باعث آسیب رساندن به قسمت مینا و عاج دندان می شوند.
محققان دریافته اند که بدون هیدروژن پراکسید، امکان سفید کردن دندان ها وجود ندارد و همانگونه که گفته شد این ماده آسیب بسیاری را به کلاژن های موجود در عاج دندان وارد می کند. در واقع هرچه میزان این ماده در سفید کننده های دندان بیشتر باشد، میزان آسیب دیدن به دندان ها نیز بیشتر می شود.
ترکیباتی که در سفید کننده های دندان وجود دارد، باعث حساس شدن دندان ها و از بین رفتن فیبرهای عاج دندان می شود. بنابراین در صورت تمایل به خریداری و استفاده از این محصولات، باید به میزان درصد هیدروژن پراکسید موجود در این محصولات دقت کنید. اما پیش از استفاده از هر گونه سفید کننده دندان، بهتر است با دندانپزشک خود در این مورد مشورت کنید.
بهترین سفید کننده ها، حاوی فلوراید هستند که این ماده می تواند باعث به بازسازی داخلی دندان ها کمک کرده و از ایجاد هر گونه مشکل و حساسیت در دهان و دندان جلوگیری نماید. البته دقت کنید که این مواد را نیز بهتر است هر چند روز یکبار استفاده کنید زیرا مصرف هر روزه این مواد نیز برای دندان ها بسیار مضر می باشد.
دکتر مسعود داودیان (متخصص ارتودنسی)، بیش از ۱۲ سال سابقه تخصصی در درمان انواع ناهنجاری های دندان و فک دارند. علاوه بر داشتن دارای بورد تخصصی، عضو هیئت مدیره ارتودنتیست های ایران و موسس انجمن ارتودنتیست های جوان بوده اند.